Uzaktan Algılama (UA) Teknikleri ile Uluabat Gölü Su Yüzey Alanı ve Yakın Çevresindeki Arazi Kullanım Faaliyetlerinin Zamansal Değişiminin Belirlenmesi

Author:

Number of pages:
1727-1741
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 4

Dünyanın en önemli doğal kaynaklarından olan arazi ve su varlıklarının yönetimi ile sürdürülebilirliği konusu gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Sürdürülebilir arazi kullanımının sağlanması, arazinin yıllar içerisindeki kullanım şekilleri ile arazi örtüsündeki değişimlerin iyi analizi edilmesi ve bu veriler dahilinde optimum arazi kullanım şekillerinin belirlenmesi ile mümkündür. Uydu teknolojilerinin gelişmesi ile Uzaktan Algılama (UA) sistemleri birçok alanda kullanılmaya başlamıştır. Arazi örtüsünün zamansal değişimin belirlenmesinde, Uzaktan algılama yöntemleri sayesinde elde edilen veriler ile arazinin yıllar içerisinde hangi arazi kullanım türüne hangi oranda dönüştüğü/dönüşmediği belirlenebilmektedir. Bunun yanı sıra Uzaktan algılama yöntemleri, su kaynaklarının yüzey alan değişimlerinin belirlenmesi, en uygun kullanım koşulları ve koruma planlarının yapılmasında önemli katkılar sağlamaktadır. Çalışmanın alan kapsamı Bursa ilinin Nilüfer, Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçe sınırları içerisinde yer alan Uluabat Gölü ile yakın çevresidir. Çalışmanın konu kapsamı ise, Ramsar sözleşmesi kapsamında korunan sulak alanlardan biri olan Uluabat gölü su yüzey alanı ile yakın çevresindeki arazi kullanımında 1984, 1990, 2000, 2010 ve 2022 yıllarında yaşanan zamansal değişimin belirlenmesidir. Bu amaçla, çalışma alanındaki arazi sınıflarına uygun olarak yerleşme alanları, tarım alanları, orman ve diğer doğal alanlar ile su yüzey alanları olmak üzere dört adet arazi kullanım sınıfı belirlenmiştir. Belirtilen yıllara ait Landsat uydu görüntüleri Kontrollü Sınıflandırma (Supervised Classification) yöntemi ile analiz edilmiş ve her bir arazi kullanım sınıfının zamansal değişimi oransal olarak hesaplanmıştır. Analiz sonucunda yerleşme alanları, tarım alanları, orman ve diğer doğal alanlar arazi sınıflarında hektar olarak artış gözlenirken göl yüzey alanında azalma meydana geldiği tespit edilmiştir. Artan tarım faaliyetleri sebebiyle gölü besleyen kaynakların ve göl sularının sulama suyu olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu durum göl su seviyenin düşmesine sebep olmaktadır. Türkiye’nin “Yaşayan Göl” unvanına sahip tek gölü olan Uluabat gölünün korunması ve göl ekosisteminin sürdürülebilirliğinin sağlanması gerekmektedir. Bu doğrultuda öncelikle gölün doğal su seviyesinin korunabilmesi için gölden çekilen su miktarının azaltılması, gerekirse engellenmesi gerekmektedir. Göl sularının çekilmesi ile sığlaşan alanlarda oluşan sazlık ve bataklıklar birçok kuş türünün doğal üreme ve yaşam alanlarını oluşturmaktadır. Bu alanların tarımsal faaliyetler için kullanılmasının önüne geçilmelidir.

Keywords


The management and sustainability of land and water assets, which are among the most important natural resources of the world, are gaining importance day by day. Sustainable land use is possible by analyzing the usage patterns of the land and the changes in the land cover over the years and determining the optimum land use patterns within the framework of these data. With the development of satellite technologies, Remote Sensing (UA) systems have started to be used in many areas. In determining the temporal change of the land cover, it can be determined by the data obtained by remote sensing methods, at what rate the land has been transformed into which land use type over the years. In addition, remote sensing methods provide important contributions to the determination of surface area changes of water resources, the most appropriate usage conditions and protection plans. The scope of the study is Uluabat Lake and its immediate surroundings, which are located within the borders of Nilüfer, Karacabey and Mustafakemalpaşa districts of Bursa. The study aims to determine the temporal change in the water surface area of ​​Uluabat Lake, one of the protected wetlands under the Ramsar Convention, and the land cover in its vicinity in 1984, 1990, 2000, 2010 and 2022. For this purpose, four land use classes were determined in accordance with the land classes in the study area: residential areas, agricultural areas, forests and other natural areas and water surface areas. Landsat satellite images for the specified years were analyzed with the Supervised Classification method and the temporal change of each land use class was calculated proportionally. As a result of the analysis, it was determined that while there was an increase in hectares in the land classes of residential areas, agricultural areas, forests and other natural areas, there was a decrease in the lake surface area. It has been determined that due to increasing agricultural activities, the springs and lake waters feeding the lake are used as irrigation water. This situation causes the lake water level to decrease. Uluabat Lake, Turkey's only lake with the title of "Living Lake", must be protected and the sustainability of the lake ecosystem must be ensured. In this regard, first of all, in order to protect the natural water level of the lake, the amount of water withdrawn from the lake must be reduced and, if necessary, prevented. The reeds and swamps formed in areas that become shallow as the lake waters recede constitute the natural breeding and habitats of many bird species. The use of these areas for agricultural activities should be prevented.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 132
Number of downloads 175

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.