Amerika Birleşik Devletleri’nde Engellilik: Kavramsal Gelişim ve Yasal Çerçeve

Author:

Number of pages:
113-134
Language:
Türkçe
Year-Number:
2023-Volume 18 Issue 1

Engellilik tarih boyunca farklı toplumlarda farklı kavramlar üzerinden ifade edilirken yasal düzenlemeler de ülkeden ülkeye dönemden döneme değişim göstermiştir. Engelliliğin bireysel değil topluma tam katılım sağlayıp/sağlayamama ile ilgili toplumsal bir olgu olduğu görüşüne dayanan sosyal modelin argümanları engelli bireylerin sosyal haklarına odaklanmayı beraberinde getirmiştir. Engelli Hareketi’nin çıkış noktalarından biri olan Amerika Birleşik Devletleri’nde kavramsal değişiklikler ve yasal düzenlemelerdeki tarihsel ve güncel durum uluslararası bakış açısını takip etmekte önem arz etmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde engellilik kavramının nasıl şekillendiğini, hangi değişimlere uğradığını ve engellilik hakkındaki çalışmaların hangi yasal düzenlemelerle oluşturulduğunu tespit etmeye çalışan bu araştırma literatür taraması olarak kurgulanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda ABD’de engellilik kavramının ilk başlarda özürlülük, yeti yitimi gibi bireysel yetersizliklere vurgu yapan ifadelerle ele alınırken kanuni düzenlemelerle birlikte kavramsal dönüşüme de gidildiği ve engelliliğin daha çok toplumsal bariyerlere vurgu yapan anlamda kullanılmaya başlandığı tespit edilmiştir. Yasal düzenleme olarak ise ABD’de 1973 yılı Rehabilitasyon Kanunu ile Amerikan Engelliler Kanunu’nun belirleyici olduğu görülmüştür. Bu Kanunlarla engelli vatandaşların istihdam, kamu hizmeti, uyumlaştırma politikaları ve sosyal hayatın diğer alanlarıyla ilgili sorunlarına yönelik koruma sağlanmaya çalışılarak dışlanma ve ayrımcılığın önüne geçilerek sosyal içermenin hedeflendiği sonucuna varılmıştır. ABD’nin engellilik politikası, engelliliğe dayalı ayrımcılığa karşı olma, ayrımcılığı önleme, medeni hakları koruma; uygulamada ise engelli bireyleri ayrımcılığa karşı koruma ve medeni haklarını kullandırma üzerine şekillenmiştir.

Keywords


While disability has been expressed through different concepts in different societies throughout history, legal regulations have also changed from country to country from period to period. The arguments of the social model, which is based on the view that disability is not an individual but a social phenomenon related to full participation in society or not, has brought about focusing on the social rights of disabled individuals. This research, which tries to determine how the concept of disability is shaped in the United States, what changes it has undergone, and which legal regulations are shaped by the studies on disability, has been designed as a literature review. As a result of the study, it has been determined that while the concept of disability in the USA was initially handled with expressions emphasizing individual inadequacies such as disability, new loss, a conceptual transformation was made with the legal regulations and disability began to be used more in the sense emphasizing social barriers. As a legal regulation, the Rehabilitation Act of 1973 (year) and the American Disability Act were seen to be determinative in the USA. With these Laws, it was concluded that social inclusion was aimed by preventing exclusion and discrimination by trying to provide protection for the problems of disabled citizens regarding employment, public service, harmonization policies and other areas of social life. US disability policy, opposing disability discrimination, preventing discrimination, protecting civil rights; in practice, it has been shaped on the protection of persons with disabilities against discrimination and the exercise of their civil rights.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 173
Number of downloads 260

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.