12 Mart Muhtırasına Doğru Abdi İpekçi’nin Milliyet Gazetesindeki Köşe Yazılarının Norman Fairclough’un Eleştirel Söylem Analizi Bağlamında Değerlendirilmesi

Author:

Number of pages:
739-768
Language:
Türkçe
Year-Number:
2022-Volume 17 Issue 4

Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi, çeşitli dönemlerde gerçekleştirilen askeri müdahalelerle şekil almak durumunda kalmıştır. 12 Mart 1971 tarihinde verilen askeri muhtıra söz konusu dönemlerden birine işaret etmektedir. Öyle ki 12 Mart’a giden süreçte ülke içinde siyasal alanda belirgin gelişmeler ve değişimler yaşanırken, toplumsal hareketler de kendine ülkede yer bulmaya başlamıştır. Ülke içinde kaos ve karmaşa yayılmış, asker müdahalesinin olası olduğu yönündeki görüşler basında yer bulmaya başlamıştır. Gazetecilerin böylesi dönemlerdeki olaylara yönelik yaklaşımları önemlidir, çünkü gazetecilerin kamuoyu oluşturma gücü vardır. Bu çalışmada Norman Fairclough’un eleştirel söylem analizi yöntemi, Abdi İpekçi’nin yazılarında kullanmış olduğu söylem ve sosyokültürel gelişmeler ile değişimler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için kullanılmıştır. Fairclough’a göre, medya metinlerinin analizi söz konusu olduğunda, eleştirel söylem analizi yenilikçi bir yaklaşım önermektedir. Bu yöntem, medyada söylem eylemlerindeki değişimlerin bir toplumdaki sosyokültürel değişimler ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu noktadan hareketle, bu çalışmada, İpekçi’nin köşe yazıları gazetecilik yaklaşımını ortaya koymak için eleştirel söylem analizi bağlamında edilmektedir. İpekçi Türk basın tarihinin en başarılı ve etkili gazetecilerinden birisidir. Abdi İpekçi, 12 Mart muhtırası verildiğinde Milliyet gazetesinde genel yayın yönetmeniydi ve 12 Mart’a ilerleyen süreçte ülke içinde meydana gelen olaylara yakından tanıklık etmiştir. Bu süreçte, Milliyet gazetesindeki köşe yazılarında, ülkede meydana gelen olayları hem Türkiye Cumhuriyeti hem de dünya açısından incelemiş ve değerlendirmiştir. Eleştirel söylem analizi sonuçlarına göre İpekçi söz konusu dönemde halkı ve siyasetçileri bilgilendirmiş ve uyarmıştır. İpekçi okurlarını, siyasetçilere ve gençlik örgütlerine karşı kışkırtmaktan kaçınmış ve yazılarında demokrasinin önemini vurgulamıştır. Öyle ki, İpekçi’nin yazım üslubu gözlem ve tarafsızlığın gazetecilik bağlamındaki önemini ortaya koymaktadır. Bu bakımdan, İpekçi’nin gazetecilik deneyimlerinin ve yazım üslubunun günümüz dünyasında, gazeteciler için yol gösterici olduğu açıkça görülebilmektedir.

Keywords


The political history of the Republic of Turkey has been shaped by military interventions at various times. Such that, the military memorandum issued on March 12, 1971 indicates one of these times. While there were striking developments and changes in the political field in the process leading up to March 12, social movements started to take place in Turkey before then. Chaos and turmoil spread across the country, and opinions on the possibility of military intervention were started to be seen in newspapers. The approaches of journalists towards these kinds of incidents are important, as the journalists have power to form public opinions. In this study, Norman Fairclough’s critical discourse analysis methos is used to reveal the relation between Abdi İpekçi’s discourse and sociocultural developments and changes. According to Fairclough, critical discourse analysis method offers an innovative approach when it comes to media texts. This method reveals the changes in discourse in media texts that are related to sociocultural changes in a society. From this point of view, İpekçi’s opinion columns in Milliyet are analyzed in terms of critical discourse analysis method to reveal his journalistic approach. Abdi İpekçi is one of the most successful and influential journalists in Turkey’s press history. When the March 12 memorandum was issued, İpekçi was the editor-in-chief of Milliyet newspaper and he witnessed the incidents in the country in the period leading up to March 12 memorandum. He analyzed the incidents in terms of both the Turkey’s and the world’s realities during that period in his opinion columns in Milliyet. He warned and inform the public and the politicians with his discourses. According to the result of critical discourse analysis, he wrote his columns with the aim of informing and warning the public and the politicians in that period. İpekçi avoided provoking his readers against politicians and youth movements in the country, and he emphasized the importance of democracy in his writings. Such that, his writing style indicates the importance of observation and impartiality in terms of journalism. In this sense, it could be clearly seen that İpekçi’s experiences in journalism and his writings style guide journalists in today’s world.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 484
Number of downloads 475

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.