Kuruluşu Kale-i Sultâniyye’nin inşasına dayanan Çanakkale, zamanla gelişerek bir liman kenti haline gelmiş bu gelişime bağlı olarak şehirde, birçok evle birlikte konak ve köşk gibi büyük yapılarda inşa edilmiştir. Ancak, son yüzyıllardaki yangın, deprem ve savaşlarda bunların büyük bir kısmı yok olmuş, kalanların yerini de son yıllardaki imar talanı nedeniyle günümüzün kimliksiz yapıları almaya başlamıştır. 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyıl başlarında inşa edilen Necip Paşa Konağı, Cevat Bey Konağı, Hasan Rami Paşa Konağı ve Eski Vali Konağı bunların günümüze ulaşabilen birkaç örneği oluşturmaktadır. Çalışmamızda, günümüze ulaşabilen yukarıdaki söz konusu konaklar incelenerek bunların hem Çanakkale kent mimarisi hem de Osmanlı mimarisindeki yeri ve önemi ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle konuyla ilgili literatür ve arşiv taramaları yapılmış, sonrasında yapılar yerinde incelenmiş ve elde edilen veriler ışığında konaklar belirli bir metodoloji içersinde tanıtılarak değerlendirmeye tabi tutulmuştur. İncelenen konaklar, bahçeli müstakil yapılar şeklindeki olup, bodrum üzerine iki katlı ve kırma çatılıdırlar. Dönemin neoklasik üslubunu yansıtan konaklar yola bağlı ön cepheleri ile dikkat çekerler. Genel cephe tasarımında doluluk-boşluk oranına bağlı kalınmış, kapı ve pencereler ile birlikte cumba ve balkon gibi hacimsel çıkmalar, planlamaya bağlı olarak cephelerde yer almıştır. Cephelerdeki kapı, pencere ve çıkmalarla birlikte köşe plasterleri, sütunceler, kat silmeleri ve kornişler gibi yapısal ögeler cephelere hareket kazandırmıştır. Dışta prizmal bir kütle teşkil eden konakların kat planlarında geleneksel iç ve orta sofalı şemalar kullanılmıştır. İç mekânlar büyük oranda yenilenmekle birlikte, tavanların bazılarında çıtalarla oluşturulan geometrik süslemeler bulunmaktadır. Genel itibariyle, dönemin mimari ve sosyo-kültürel etkilerini yansıtan konaklar hem Çanakkale hem de Osmanlı sivil mimarisinin önemli eserlerini teşkil etmektedirler.

Çanakkale, whose establishment dates back to the construction of Kale-i Sultâniyye, has developed over time and become a seaport. Based on this development, large structures like mansions and pavilions in addition to houses were built in the city. However, most of these structures were destroyed in the fires, earthquakes and wars that occurred in the last centuries, and the remaining structures have been replaced by today's unidentified buildings due to the zoning pillage in recent years. Necip Pasha Mansion, Cevat Bey Mansion, Hasan Rami Pasha Mansion and Old Governor's Mansion, which were built in the late 19th and early 20th centuries, are some of the examples that could survive till today. In this study, it was aimed to examine the above-mentioned mansions, which have reached the present day, and to reveal their place and importance in both Çanakkale city architecture and Ottoman architecture. In line with this purpose, the relevant literature and archive reviews were firstly conducted, the structures were then examined on site and the mansions were introduced and evaluated in the light of the obtained data within a certain methodology. The mansions examined are in the form of detached houses with a garden, are two-storey over basement and have hipped-gable roofs. The mansions reflecting the neoclassical style of the period attract attention with their facades connected to the road. The solid-void rate was taken into consideration in general facade design, volumetric outbuildings such as bay window and balcony together with doors and windows were included on the facades based on the planning. The structural elements on the facades such as corner plasters, pillars, floor moldings and cornices along with the doors, windows and outbuildings gave the facades movement. Traditional anteroom scheme was used in the floor plannings of the mansions forming a prism-type mass on the exterior. Although the interiors have been largely renovated, there are geometric decorations formed with slats on some of the ceilings. In general, the mansions reflecting the architectural and socio-cultural influences of the period are among the important works of both Çanakkale and Ottoman civil architecture.