KILIÇZADE HAKKI’NIN YAZILARINDA DİN VE LAİKLİK

Author:

Number of pages:
253-276
Language:
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 5 - CUDES 2019 Özel sayısı

II. Meşrutiyet dönemi düşün akımlarından Batıcılık, Osmanlı Devleti’nin çöküşünü önlemek ve Avrupa devletlerinin gelişmişlik düzeyini yakalamak için, onların geçirdikleri aşamaları geçirmek ve onların maddi ve manevi uygarlığını alma gerekliliğine duyulan inançtan doğmuştu. Temel amacı batılılaşma yoluyla Osmanlı’nın çöküşüne engel olmaktı. Bu görüşü savunanların başında gelen Kılıçzade Hakkı, Batıcı görüşlerin savunulduğu Abdullah Cevdet’in sahibi olduğu İçtihad Dergisi’nde yazım hayatına başlamıştı. Biyolojik materyalizmin düşüncesinin etkisi altınadır. Daha ilk yazısı olan “Pek Uyanık Bir Uyku” makalesi büyük yankı bulmuş ve dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştı. Daha sonraki yazılarında ise, Osmnalı’nın geri kalmışlığını sahte dervişlerin ve softaların topluma empoze etmeye çalıştıkları dinsel cehalete bağlamıştır. Din ve devletin birbirinden ayrılmasının gerekliliğini ileri sürerek, Arap harfleri yerine Latin harflerinin kabul edilmesi gerektiğini savunmuştur. Savunduğu düşünceler nedeniyle dindar çevrelerin ve İttihat ve Terakki Hükümeti’nin tepkisini çekmiştir. 1923 yılı başında toplanan İzmit Basın Toplantısı sırasında Mustafa Kemal’e çekinmeden yeni devletin dini olup olmayacağını sormuştur. İstediği yanıtı tam olarak alamamasına rağmen, cumhuriyetin ilanıyla birlikte bir rüya olarak yazdiğı pek çok yeniliğin gerçekleşmesinden dolayı oldukça memnun olan Kılıçzade, İzmit’te yayınladığı Hür Fikir Gazetesi’nde dinin toplumdaki etkisinin kırılması ve laikliğin gerçekleştirilmesini savunmuştur. Sahte softa ve dervişlere karşı mücadeleyi yaşamının temel amacı saymıştır. Yazılarının büyük bir kısmı dinin özüne dönülmesini, hurafelerden arındırlmasını, din adına Arap kültürünün benimsenmemesini, laikliğin devlet ve toplum yaşamına yerleştirilmesini savunmuştur.

Keywords


Westernism, one of the currents of thought of the II. Constitutional Era, was born from the belief in the necessity to prevent the collapse of the Ottoman Empire and to pass through the stages of the European states in order to achieve their level of development and to adopt their material and spiritual civilization. Its main aim was to prevent the collapse of the Ottoman Empire through westernization. Kılıçzade Hakkı, who is one of the advocates of the view, started his writing career in the İçtihad Journal, owned by Abdullah Cevdet, which defended westernist ideas. He was under the influence of the idea of biological materialism. His first article “Pek Uyanık Bir Uyku” [A Sleep Very Awake] had attracted attention. In his later writings, he attributed the backwardness of the Ottoman Empire to the religious ignorance that the dervishes and religious fanatics were trying to impose on society. Asserting the necessity to separate religion and state, he argued that Latin letters should be accepted instead of Arabic letters. Because of his ideas, he got reaction from the religious circles and the Committee of Union and Progress. He openly asked Mustafa Kemal whether the new state would have a religion in İzmit Press Conference held at the beginning of 1923. Although he could not get the answer he exactly wanted, Kılıçzade, who was very pleased that many innovations he wrote as a dream came true with the proclamation of the republic, advocated the diminishing effect of religion on society and the realization of secularism in Hür Fikir Newspaper published in İzmit. His main objective in life was to struggle against false religious fanatics and dervishes. In most of his writings, he defended reverting to the essence of religion, freeing of religion from superstition, not adopting the Arab culture in the name of religion, and placing secularism in the context of state and society.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 2,688
Number of downloads 700

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.