Klasik Şiir Üzerine Yapılan Tenkit Terminolojisine Bir Örnek: “Rengin”

Author:

Number of pages:
1001-1021
Language:
Year-Number:
2018-Volume 13 Issue 28

Klasik Türk şiiri üzerine yapılan tenkitlerde “rengin” kullanımı poetik bir anlam taşır. Klasik şairin şiirine, gerek söyleyiş gerekse muhteva yönünden farklılık ve yenilik taşımalarından dolayı çeşitli vasıflandırılmalar yapılır. Bu noktada rengin olumlu bir anlam taşır. Fakat Klasik bir şairin şiirinin neden rengin olduğu detayıyla ortaya koyul(a)maz. Değerlendirmelerde şiirin sadece rengin olduğu söylenir. Rengin olarak tanımlanan şiirin, yenilik ve farklılığı ancak Klasik şiir bilgisi olanın fark edebileceği bir durumdur. Böyle bir durumun ortaya çıkmasının nedeni ise Klasik şiir tenkitinin, şiirin farklılık ve yeniliğini anlamak için Klasik şiir geleneğinin iyi bilinmesi gerektiğine olan inancıdır. Bununla birlikte rengin sıfatının Klasik şiirlerde, benzetme unsuru olarak da kullanıldığı görülür. Benzetme amacıyla kurulan böylesi ilişkilerde rengin, yüceltme yapılmak için kendisine benzetilendir. Bazen de şiirlerin değerini vurgulamak için daha yüce ve güzele benzetildiği görülür. İşte bu tür benzetmelerde rengin, mukayese için güç ve güzelin yerine kullanılır. Bu makalede rengin ile ilgili bütün bu bilgilere ulaşmak için Klasik tenkitin en önemli kaynaklarından olan tezkirelerde yer alan şairlerin şiirlerinde kullandıkları rengin sıfatından örnekler verilmiştir. Daha sonra ise şiire rengin vasfını sağlayan özellikler gösterilmeye çalışılmıştır. Bu noktada çalışmamızda ana kaynak olarak incelenen mevcut tezkireler şunlardır: “Sehî Bey-Heşt Bihişt, Âşık Çelebi-Meşâirü’ş-şu’arâ, Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-şu’arâ, Ahdî-Güşlen-i Şu’arâ, Beyânî-Tezkiretü’ş-şu’arâ, Gelibolulu Âlî-Künhü’l-ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Riyâzî-Riyâzü’ş-şu’arâ, Fâizî-Zübdetü’l-eş’âr, Rızâ-Tezkire-i Şu’arâ, Sâlim-Tezkire-i Şu’arâ, Safvet-Nuhbetü’l-asâr li Zeyl-i Zübdeti’l-eş’âr, Şefkat-Tezkire-i Şu’arâ, Es’âd Efendi-Bağçe-i Safâ-endûz, Fatin Dâvud-Hâtimetü’l-eş’âr ve Mehmet Tevfik-Kâfile-i Şu’arâ”.Ayrıca şairler hakkında bilgi veren “Bursalı Mehmet Tahir’in Osmanlı Müellifleri” ve çiçek yetiştiriciliği mesleğini icra edenler hakkında biyografik bilgi veren “Ubeydî’nin Netâyicü’l-ezhâr’ı” da incelenen eserler arasındadır.

Keywords


In classical Turkish poetry criticism made on the “rengin” it makes sense to use a poetic. Classical poet's poem, should utterance both in terms of content due to their diversity and innovation characterized move made various studies. At this point it carries a positive sense of rengin. But why a poet of classical poetry with details that will not be a rengin. The poetry of the evaluation is said to be the only rengin. The poem described as the rengin, innovation and diversity, but it is a situation which will recognize the description of classical poetry. The reason for the emergence of such a state of classical poetry criticism is the belief that poetry should be well known tradition of classical poetry to understand the differences and innovation. However, the rengin of the adjective in classical poetry, is seen as a metaphor elements used. The analogy established to rengin in such relationship Configure likened himself to be made sublimation. Sometimes it is seen that the more sublime and beautiful likened to highlight the value of poetry. Rengin in such analogies are used instead of power and nice for comparison. In order to reach all the information about the rengin in this article, examples of the use of the rengin that poets in the poems of the most important sources of classical criticism used in their poems were given. Later on, it was tried not to show the qualities of the poetry rengin. The works studied in our work are: Sehî Bey-Heşt Bihişt, Âşık Çelebi-Meşâirü’ş-şu’arâ, Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-şu’arâ, Ahdî-Güşlen-i Şu’arâ, Beyânî-Tezkiretü’ş-şu’arâ, Gelibolulu Âlî-Künhü’l-ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Riyâzî-Riyâzü’ş-şu’arâ, Fâizî-Zübdetü’l-eş’âr, Rızâ-Tezkire-i Şu’arâ, Sâlim-Tezkire-i Şu’arâ, Safvet-Nuhbetü’l-asâr li Zeyl-i Zübdeti’l-eş’âr, Şefkat-Tezkire-i Şu’arâ, Es’âd Efendi-Bağçe-i Safâ-endûz, Fatin Dâvud-Hâtimetü’l-eş’âr ve Mehmet Tevfik-Kâfile-i Şu’arâ. In addition, Bursalı Mehmet Tahir, who gives information about the poets, is among the works examined by Ubaydî-Netâyicü'l-ezhâr, which gives biographical information about the Ottoman authors and those who practice the flower breeding profession.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 713
Number of downloads 405

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.