Şeyh Ahmed-i Hânî’nin Mem û Zîn Mesnevisinde Ayetlerden İktibaslar (I-IV Bölüm)

Author:

Number of pages:
665-686
Language:
Year-Number:
2018-Volume 13 Issue 20

Klasik Kürt Edebiyatı temelini, İslam dininden ve onun kültüründen almıştır. Dolayisiyla klasik Kürt şairleri İslam dininin tesiri altında oldukça fazla kalmışlardır. Bu şairlerin birincil kaynağı Kur’an-ı Kerim, ikincil kaynakları ise Hadis-i Şerifler olmuştur. Bu şairlerden birisi olan Ahmed-i Hânî (ö. 1707), dindar bir aileye mensup olup şark medreselerinde yetişen ve daha sonra bu medreselerde öğrencilerin eğitimi ile uğraşan ve arkasında çok kıymetli eserler bırakan bir âlimdir. Ahmed-i Hânî’, dönemin revaçta bulunan Farsça ve Arapçayı çok iyi bilmesine rağmen eserlerini halk okuyup anlayabilsin diye içinde doğup büğüdüğü toplumun dilini kullanmıştır. Onun, Nûbihara Pýçûkan, 'Eqida İmanê, Divan ve Mem u Zin adlı eserlerinin günümüze kadar gelmesinde bu sade uslubunun etkisi büyüktür. Ahmed-i Hânî’nin kıymetli eserlerinden birisi de mesnevi tarzında yazmış olduğu Mem û Zîn’dir. Hânî, eserini telif ederken Kur’an-ı Kerim’den çok faydalanmıştır. Bu açıdan bakıldığında onun Kur’an’a ve Kur’an ilimlerine olan vukûfiyetinin ne denli ileri düzeyde olduğu görülecektir. Kur’an’dan aldığı motiflerin fazlalığı ve onları ustaca eserine derc etmesi onun âlim kişiliğinin yanında aynı zamanda çok önemli bir edip ve şair olduğunu da göstermektedir. Bu makalede Hânî’nin hayatı ve eserleri kısaca anlatılıp iktibas hakkında bilgi verilecek daha sonra, kendisinin, Kur’an-ı Kerim’in tesiri altında ne kadar kaldığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Bir makalenin sınırlarını aşmamak maksadıyla konu, ilgili eserin ilk dört bölümü ile sınırlı tutulmuştur.

Keywords


The basic of Kurd classic literature is based on Islam and its culture. That ‘s why Kurd poets have been affected from Islam immensely. Kurd classic literature poets are under the influence of holy book Qur’an. One of those poets is Ehmedê Xanî. As it is known, Ehmedê Xanî comes from a religious family and received education in Kurdistan madrasa. After then he worked as an imam and within this period he left many priceless works behind. Ahmedê Hāni used the language of the society that he wrote out because he wanted the works he wrote to be understood and read by the people. There are four artifacts of Ahmedê Hani that arrive on today. These are Nûbihara Pýçûkan, 'Eqida İmanê, Divan and Mem'u Zin. One of those works is Mem and Zîn, which is written in a style of mesnevi by Ehmedê Xanî. Ehmedê Xanî touched on many topics in his work Mem and Zîn, in which it is referred to Qur’an substantially. First of all, in our presentation, we are going to introduce Ehmedê Xanî and present effect of Qur’an on his work called Mem and Zin We limited our presentation with the first four parts of Mem and Zin‘s mesnevi. Within these four parts we thoroughly analysed and evaluated the effects of Qur’an.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 624
Number of downloads 333

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.