Yaklaşık iki yüzyıllık geçmişi bulunan Türk basını, tarihsel süreç içerisinde sağlıklı işleyen bir öz denetim mekanizması tesis edememiştir. Bu konudaki en ciddi girişim 1960 yılında Basın Şeref Divanı’nın kurulması ile ortaya çıkmış, ancak bu çabalar kısa süre içerisinde başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Gönüllü kuruluşların yetersiz kaldığı koşullarda ise kanunla kurulan kuruluşların denetim görevini üstlenmesi düşüncesi gündeme gelmiştir. Bu bağlamda Türkiye’deki gazete ve dergileri denetleme görevi, 195 sayılı Kanun’la kurulan Basın İlan Kurumu’na (BİK) verilerek, karma bir denetim modeli ortaya konmuştur. Kaynak tarama yöntemi ile gerçekleştirilen bu çalışmada, Türkiye’deki yazılı basının kendi içerisinde bir öz denetim mekanizması oluşturamamasının neden ve sonuçları üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte yazılı basının en büyük gelir kaynağını oluşturan resmi ilanların dağıtımını gerçekleştiren ve aynı zamanda bir denetim kuruluşu işlevi gören Basın İlan Kurumu’nun yapısı, işleyişi, amaçları ve faaliyetleri incelenmiştir. Çalışmada; Türkiye’de basın özgürlüğü açısından önemli bir unsur olarak görülmesine karşın, öz denetim uygulamalarına yeterince önem verilmediği ve bu konudaki girişimlerin yine sektörel nedenlerden dolayı sonuçsuz kaldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. BİK’in gazete ve dergileri re ’sen veya şikâyete bağlı olarak mevzuat ve Basın Ahlak Esasları kapsamında denetlediği ve çeşitli yaptırımlar uyguladığı belirlenmiştir. Ayrıca bir kamu kurumu niteliğinde olan BİK’in, bir yandan basına kaynak aktarırken, diğer yandan denetleyici rol üstlenmesi olgusu, basın özgürlüğü açısından tartışmaya açılmış ve sonuç kısmında bazı öneriler getirilmiştir.

Turkish press, having around two hundred years of history, has not been able to establish a self-control mechanism functioning in a healthy way within the historical process. The most serious attempt on the subject was made in 1960 with foundation of Press Honour Council, however, such attempts failed soon. Under conditions where voluntary institutions fell short, the idea of assigning duty of supervision to institutions established by law came to the fore. In this context, task of inspection of newspapers and magazines in Turkey was assigned to Press Announcement Institution (PAI) founded with the Law No. 195 and a mixed control model was set forth. In this study which was carried out through literature review method, reasons for and results of the fact that printed media in Turkey could not manage to establish a self-control mechanism within itself were handled. In addition, structure, functioning, objectives and activities of Press Announcement Institution, which executes distribution of official announcements that are the largest sources of income for printed media and which also functions as a supervisory institution, were examined. In the study, it was tried to find out that self-control practices, although considered as an important factor in terms of freedom of press in Turkey, have not been attached adequate importance and that attempts on this subject have remained inconclusive again due to sectoral reasons. It was determined that PAI audited newspapers and magazines ex officio or upon complaint within the scope of Ethical Principles for Press and legislation and imposed various sanctions. Furthermore, the fact that PAI transfers funds to press on one hand and takes on a supervisory role on the other, was brought into question and a few recommendations were brought forward in the conclusion section.