Türkçedeki İki Alıntı Sözcük Ceviz ve Koz Üzerine

Author:

Number of pages:
147-156
Language:
Year-Number:
2018-Volume 13 Issue  5

Diller arası iletişimin sonuçlarından biri de dildeki alıntı sözcüklerdir. Alıntı sözcük veya alıntı, genel olarak “Bir dile başka bir dilden doğrudan, çeviri yoluyla ya da kavram uyarlaması yoluyla aktarılan sözcük” biçiminde tanımlanmaktadır. Bu kavram için ödünçleme, kod kopyalama terimleri de kullanılmaktadır. Farklı türleri olan ödünçleme veya alıntılama ile ilgili olarak pek çok sınıflandırma yapılmıştır. Bu sınıflandırmalardan, Herhangi bir değiştirme olmaksızın aynen alınan yapıları, alıntı sözcük (loanword), alıcı dilin, aldığı öge üzerinde birtakım değişiklikler yaparak aldığı yapıları değiştirim (loanblend), başka bir dilden “anlam” alınarak yapılan alıntıları, anlam alıntısı (loanshift, calque) biçiminde değerlendiren sınıflandırmaya bakıldığında, alıntı sözcüklerin herhangi bir değişikliğe uğramadan veya birtakım değişikliklere uğrayarak alındığını ya da sözcük değil, anlam alıntısı yapıldığını görüyoruz. Bu alıntılama türlerinden, alıntı sözcüklerin değişikliklere uğrayarak dile girmeleri sürecinde eşil (doublet) denen bir alıntılama türü de ortaya çıkar. Türkçenin söz varlığında, bu şekilde alınmış birçok sözcük vardır. Bu çalışmada, Türkçenin söz varlığındaki, eşil (doublet) denen bu alıntılama yolu ile Türkçeye giren alıntı sözcüklerden ceviz ve koz üzerinde durulmuştur. ceviz ve koz sözcükleri, Standart Türkçede ve Anadolu ağızlarında sıklıkla rastlanan iki sözcüktür. Çalışmamızda, Türkçe Sözlük’te Arapça olarak kökenlendirilen ceviz ve yine Türkçe Sözlük’te Farsça olarak kökenlendirilen koz sözcüklerinin kökenleri incelenmiş ve bu sözcüklerin Türkçenin söz varlığındaki dağılımı eşil alıntı (doublet) kavramı üzerinden değerlendirilmiştir.

Keywords


One of the results of communication between languages is loanwords. Loanwords are defined generally as “words which are conveyed from one language to another either directly, by translation or by adaptation." Such terms as borrowing, code copying are also used for the same concept. There have many categorizations for borrowing or for loanwords both of which have different types. When words are conveyed exactly like the original without any changes they are called loanwords, when the receiving language makes some changes on the item being conveyed it is called loanblend, when the “meaning” of a word is conveyed from one language to another it is called loanshift or calque. If you take a close look at these categorizations, it can be seen that loanwords are either conveyed without any changes, with some changes, or meanings are conveyed instead of words. There is one more borrowing technic, doublet, by use of which many words have been conveyed into Turkish vocabulary. In this study, such loanwords as ceviz and koz which have been conveyed into Turkish vocabulary by use of doublet technic are examined. These two words are frequently used in Standard Turkish, and also in many Anatolian accents. In this study the roots of ceviz stemming from Arabic and koz stemming from Persian according to the Turkish Dictionary are investigated in light of the concept of doublet.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,191
Number of downloads 547

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.