El-Melikü’s-Sâlih Necmeddin Eyyûb Hâkimiyetinde Harizmliler

Author:

Number of pages:
255-265
Language:
Year-Number:
2017-Volume 12 Issue 26

Celâleddin Harizmşah’ın kuvvetleri Yassıçemen yenilgisi ( 10 Ağustos 1230 ) sonrasında Doğu Anadolu’da dağınık vaziyette kaldılar. Selçuklu ordusu bölgeyi terk edince Erzincan-Ahlat hattına yayıldılar. Sayıları epeyce kalabalık olan bu kuvvetler, başlarında liderleri ile birlikte Türkiye Selçuklularının buyruğuna girdiler. Alaâddin Keykûbâd döneminde devlete büyük yararlılıklar gösterdiler. II.Gıyaseddin Keyhüsrev’le araları açılınca Güney Doğu Anadolu Bölgesi’ne indiler. Sayıları on beş bine ulaşan Harizmliler, bölgenin sosyal düzeninde sarsıntılara sebep oldular. Bölge hâkimleri, bu büyük gücü, hâkimiyet sahalarını genişletmek, rakiplerine karşı üstünlük elde etmek amacıyla kullanmak istediler. Eyyûbî hükümdarı el-Melikü’s-Sâlih Necmeddin Eyyub, bu kuvvetleri bölgedeki düşmanlarına karşı kullanmak için, pek çok vaatlerle, top yekûn hizmetine aldı. Necmeddin Eyyûb, bu taze, kalabalık ve savaşçı güçle kısa zamanda kuvvetlendi ve büyüdü. Fakat Harizmlilere verdiği sözleri tutmadı. Harzimlilerin korkusundan Rahbe’den kaçtı. Necmeddin Eyyûb, râkipleri karşısında sıkışınca, tekrar, hâli hazırdaki bu kuvvetlerle anlaştı. Onların yardımlarıyla, Bedreddin Lülü tarafından kuşatılan Sincar’ı kurtardı. Amid’den Türkiye Selçuklu kuvvetlerini uzaklaştırdı. Dımaşk’a girdi. Kerek’teki mahkûmiyetten kurtuldu. Suriye’de gücünü arttırdı. Fakat, kendilerine verilenlerle yetinmeyen Harizmliler bir süreliğine onun hakimiyetinden çıktı. Para, mal ve toprak karşılığında Eyyûbî melikleri ve bölgenin diğer hâkimleri arasındaki mücadelelerde söz sahibi oldular. Kudüs’ün Haçlılardan geri alınmasında büyük fayda sağladılar. Bununla birlikte Suriye’de büyük karmaşaya yol açtılar. Verdikleri bu zarara rağmen bölge hâkimleri yine de onlardan faydalanmaktan vazgeçmedi. Fakat verdikleri zarar o kadar büyüktü ki, birbirlerine rakip olsalar da bir süre sonra onlara karşı birleştiler ve bir ordu teşkil ettiler. İki taraf arasında vuku bulan çokça çarpışmanın ardından birleşik kuvvetler 1246 senesinde Harizmlileri ağır bir şekilde mağlup etti. Harizmliler bir daha eski güçlerine ulaşamadı. Savaştan sağ çıkan Harizmliler ise Eyyûbî, Memlûk ve İlhanlıların hizmetine girdi.

Keywords


The forces of Jalâladdin Harizmshah were scattered in Eastern Anatolia after the defeat of Yassiçemen (10 August 1230). When the army of Anatolian Seljukid left the region, they domiciled the Erzincan-Ahlat line. These forces, which were quite crowded, with their leaders entered command of Anatolian Seljukids. They showed great usefulness to the state during the period of Alaâddin Keykûbâd. After they fell out with II.Giyaseddin Keyhusrev, went South Eastern Anatolia. Harizmians, whose number had reached fifteen thousands, were the reasons for the social order of the region. The rulers of the region wanted to use this great power to expand their dominance fields and gain superiority to their opponents. The Ayyûbid ruler, al-Malik al-Salih Najmaddin Ayyûb, took all of these forces under his command to use against his enemies in the region by giving many promises. Najmaddin Ayyûb, with this fresh, crowded and warrior power, soon became stronger and grew. But he did not keep his promises to the Harizmians. He escaped the Rahbe because of fear of the Harizmians. When Najmaddin Ayyûb squeezed in the face of his rivals, he again agreed with these forces at present. With their help, he saved Sinjar, who was besieged by Bedreddin Lulu, removed the forces of Seljukids from Amid, entered Damascus, was freed from imprisonment in Qarak. He has increased his strength in Syria. However, the Harizmians who were not satisfied with what had been given them came out of his dominion for a while. They had a say in the struggles between Ayyubid princes and other rulers of the region for money, property and land. They gained favor to take back Jerusalem from the Crusaders. Nevertheless, they led to great confusion in Syria. Despite this damage, the rulers of the district did not give up using them anyway. But when the damage they caused was so great, even so they rivaled each other, after a while they united against them and form an army. After many collisions between the two sides, the combined forces severely defeated the Harizmians in 1246. Harizmians could not reach their former strength again. Harizmians who survived from the war, came into service Eyyûbî, Mamluk and Ilkhanis.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,243
Number of downloads 534

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.