Bu makalede dilde bir anlatım biçimi olan mecaz konusunu A’raf Suresi 40. ve Duhan Suresi 29. ayetleri merkeze alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır Mecazın terim ve ıstılah anlamlarına kısaca değindikten sonra Kur’an’da mecazın varlığı konusunda süregelen tartışmalara da temas edilmiştir. Hakiki manalarının dışında lafızların mecazî manaya hamledilebilmesi için zorunlu şartların oluşması gerektiğine dikkat çekilmiştir. Çalışmanın temelini oluşturan ayetlerin “Mecazu’l-Kur’an” açısından değerlendirmesi yapılmıştır. Ayetlerin tetkiki sırasında mecazın tarihi seyrini dikkatlere sunmak için Taberi’den önceki, Taberi’den sonraki dönem ve modern veya son dönem olmak üzere ayetlerin seyrini üç ana tefsir arteri takip edilerek incelenmiştir. Bu bağlamda hem dilde hem de Kur’an-ı Kerim’de bazı lafızların mecaza hamledilmedikleri takdirde anlam alanlarının daralıp daralmadığı ve vermek istediklerin mesajın yeterince anlaşılıp anlaşılmadığı hususu da tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca ayetlerdeki mecazı kullanımın, meal müellifleri tarafından meallere yansıtılıp yansıtılmadığı konusu da irdelenmiştir. Sonuç olarak ele alınan iki ayet örnekliğinden hareketle Kur’an’da mecazi anlatımın geniş bir şekilde bir çok ayette mevcut olduğunu, zaman ilerledikçe çeşitli saiklerin etkisiyle de yapılan yorumlarda mecaza hamletmenin arttığını söyleyebiliriz. Mutezilenin yaptığı gibi mezhebi kaygılarla zorlama mecazi yorumlara gitmenin de doğru olmadığını ifade etmekte fayda vardır. Bununla birlikte gerek tefsir gerekse meallerde lafızlar hakiki manalarıyla verilmek istenen mesajı karşılamıyorsa veya üslup gereği, muhatap kitlenin o yöndeki algısını da dikkate alınarak, gerekli şartlar oluştuğunda ve muhataba mesaj daha güçlü verilecekse Kur’an’da mecazi anlatıma baş vurulduğu da bir gerçekliktir.

In this study we have tried todiscuss the concept of metaphor, which is a way of epression, by focusing on the Qur’anic verses Al-A’raf 40 and Al-Dukhan 29. After mentioning the terminological meaning of metaphor briefly, we adressed the discussions about the existence of metaphor in the Qur’an. We tried to draw attention to necessary conditions for attributing the metaphor other than the original meaning of the wordings. The considerations of the versicles which constitutes the groundwork of this study, has been made with regard to Mazaj Al-Qur’an. While examining the versicles, we deal with the interpretations in three main categories in order to see the historical process of the metaphor: the era of Taberi and before, the era after Tabari and the modern era. We tried to determine that unless some wordings attributed to the metaphor, whether the meaning area of these wordings became narrow or not and the message wanted to given is understood or not, in the in the language as well as in the Qur’an. As a result it can be said that by the examining of the two verses, metaphorical expression is in existence widely in the Qur’an and as time progresses attribution to the metaphor has been increased. It is beneficial to state that making far-fetched metaphorical interpretations as in with the sectarian motives, as in Mutezile, is not true. With that in mind, it is a fact that both in interpretations and in translations if the true meanings of the wordings do not answer the message wanted to given or as a matter of tone, metaphorical expression has been applied when the necessary conditions are met in order to giving a strong message to the interlocutors with regard to interlocutor mass’s perception about the given subject.