Tarama Sözlüğü’nde Hayvan, Hayvancılık ve Veteriner Hekimliğine İlişkin Söz Varlığı

Author:

Number of pages:
89-134
Language:
Year-Number:
2017-Volume 12 Issue 9

Tarama Sözlüğü, 13’üncü yüzyıldan 19’uncu yüzyıla kadar yazılmış olan 227 eserin taranması ile oluşturulan, öz Türkçe sözlerin tanıklarıyla birlikte verildiği, tarihi nitelikli bir sözlüktür. İki dizi halinde 12 cilt olan Tarama Sözlüğü; 1935 yılından 1977 yılına kadar sürdürülen 42 yıllık bir çalışmanın ürünüdür. İlk cildinin yayımlandığı tarihten bu yana, Türkoloji alanında büyük bir boşluğu dolduran, yerli ve yabancı uzmanlar tarafından sürekli kaynak olarak kullanılan Tarama Sözlüğü, eski metinlerle ilgilenen herkesin yararlandığı bir başyapıt niteliği taşımaktadır. Çalışma, bu sözlüğün tüm ciltlerinin incelenerek başlı başına bir konu olarak hayvan, hayvancılık ve veteriner hekimliğe ilişkin sözcük ve deyimlerin tespit edilip bir araya getirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla toplam 1003 sözcük saptanmıştır. Sözcüklerden 350’sinin (% 34,89) hayvanlara ilişkin isimlendirmelere, 129’unun (% 12, 86) anatomi terimlerine, 117’sinin hayvancılığa (% 11, 66), 114’ünün (% 11, 36) hastalıklara ilişkin sözcüklere, 54’ünün (% 5, 38) üremeye, 44’ünün (% 4, 38) ilaç, tedavi ve uygulamalara, 36’sının (% 3, 58) hayvansal gıdalara, 35’inin (% 3,48) hayvan maddelerine, 21’inin (% 2,09 ) avcılığa, 103’ünün (% 10, 26 ) diğer sözcüklere ilişkin olduğu tespit edilmiştir. Konuya ilişkin olarak 118 adet deyim belirlenmiştir. Tarama Sözlüğü’nün hayvan, hayvancılık ve veteriner hekimliği yönüyle değerlendirildiğinde zengin bir söz varlığına sahip olduğu, bu çalışma ile konuya ilişkin araştırma yapmak isteyen kişilere kolaylık sağlayabilecek derli toplu bir başvuru kaynağı sunulduğu ileri sürülebilir.

Keywords


The Tarama Sözlüğü, compiled from the 227 books written between 13th and 19th centuries, is a historically important sourcebook that presents genuine Turkish proverbs along with their attestations. Published in two series with 12 volumes, the Tarama Sözlüğü is a product of 42 years spanning from 1935 to 1977. Since the publishing of its first volume, the Tarama Sözlüğü has not only filled the gap in the realm of Turkology but also has been utilized by both local and foreign scholars as a perpetual sourcebook and has become a masterpiece that has attracted numerous lovers of ancient texts. In the present study, it is aimed to derive the words related to animals, husbandry, and veterinary medicine from all volumes of the Tarama Sözlüğü, in an attempt to create a lexical compilation from these words. A total of 1003 words were elicited. Of these, 350 (34.89%) were related to animals, 129 (12.86%) to anatomical terms, 117 (11.66%) to stockbreeding, 114 (11.36%) to animal diseases, 54 (5.38%) to animal reproduction, 44 (4.38%) to drugs, treatment, and practices, 36 (3.58%) to food of animal origin, 35 (3.48%) to animal products, 21 (2.09%) to hunting, and 103 (10.26%) to other terms. Moreover, a total of 118 relevant idioms were also educed. As a result it can be said that this thesaurus encompasses a rich vocabulary in the realm of animals, husbandry and veterinary medicine and this study is a well-compiled sourcebook convenient for the researchers of this field.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 799
Number of downloads 380

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.