Bilecik İlinde Saya Yerleşmeleri

Author:

Number of pages:
113-134
Language:
Year-Number:
2016-Volume 11 Issue 18

Bilecik ili ve çevresinde Sakarya Nehri ve kolları plato alanlarını yararak engebeli bir topografya oluşturmuştur. İl genelinde topografyanın ana doğrultusu doğu-batı ve kuzeydoğu-güneybatı yönlü jeolojik yapıya da uygun olarak uzanmaktadır. Bu durum, kuzeyden güneye doğru yüksek ve alçak sahalar şeklinde morfolojik ünitelerin sıralandığı morfolojik birimlerle, tektonik birimler arasında sıkı ilişkiyi de göstermektedir. Bilecik ili ve çevresinde engebeli bir topografyanın olması, geçmişten günümüze Bilecik ilinde tarıma uygun arazilerin kısıtlanmasıyla birlikte hayvancılık faaliyetlerinin önem kazanmasına sebep olmuştur. Köy içerisinde özellikle küçükbaş hayvan sürülerinin zaptedilmesinin zor olması, hayvanların köy içerisinde ve yakın çevresinde sebze ve meyve alanlarına zarar verme durumu gözetilerek geleneklerin de etkisiyle, küçükbaş hayvan sürülerinin barındırıldığı alanlar köyün uzağında yer alan otlaklar çevresindeki araziler üzerinde kurulmuştur. Bu makalenin konusunu Bilecik'te sayıları giderek azalan kır yerleşmelerinden biri olan sayalar oluşturmaktadır. Bilecik'te küçükbaş hayvancılık faaliyetleri yapmak amacıyla, köyün dışındaki otlak alanları üzerinde kurulmuş, ağıl ve çoban kulübesinden meydana gelen ve genellikle yıl boyu kullanılan yerleşmelere saya adı verilmektedir. Bilecik'te sayaya farklı isimler de verilmektedir. Sürünün (davar) arazide otladıktan sonra geceleyerek dinlenmesinden dolayı yatak, kış mevsiminde köyün uzağındaki sayada barındırılmasından dolayı kışla da denilmektedir. Sayaların kuruluş yeri seçiminde topografya, iklim, bitki örtüsü ve su kaynakları gibi doğal faktörlerin yanı sıra; arazi mülkiyeti gibi beşeri coğrafya faktörleri de etkili olmaktadır. Bilecik'teki geleneksel sayalar, sayanın yakın çevresinden sağlanan malzeme ile basit bir şekilde inşa edilmiştir. Bilecik'te sayalar giderek terk edilmektedir. Sayaların giderek terk edilmesinde, kırsal ekonomik düzenin mevcut nüfusu besleyebilecek yeterlilikte olmamasıyla birlikte hayvancılıkta hijyen şartları ve uğraşının zor olması genç nüfusun hayvancılıkla uğraşmak istememesine ve bunun sonucunda özellikle genç nüfusun köylerden şehirlere doğru göç etmesi etkili olmaktadır. Sonuçta, Bilecik ilinde kırsal kesim için önemli bir ekonomik ve kültürel değer olan sayalar, günümüzde hızla terk edilmekte ve kullanılmayarak yok olmaktadır.

Keywords


The Sakarya River and its tributaries has created a rugged topography in the high plateau areas through the province of Bilecik. The rugged topography, together with the restriction of arable land in Bilecik from past to present, has led to the growing importance of livestock activities. Within the village, especially of small ruminants herds is difficult to be contained in, the animals would do more harm to vegetable and fruit areas within the village and in the immediate vicinity and also with the effect of traditions, the small ruminant herds in the fields away from the village where it is hosted is located in the grasslands was established on the plots. The topic of this article is about sheep folds which are dwindling the numbers of rural settlements in Bilecik. Sheep folds was established on areas of grassland outside of village in order to do small ruminant livestock activities in Bilecik. Sheep fold is consist of folder and the shepherd's hut and used for all year. In addition to name of sheep fold, it’s called as Yatak (bed) because herds take a rest after grazing in field by staying night in field. Some people calls it as Kışla (barrack) because herds are sheltered in sheep fold which is out of village. In choosing the location of the sheep fold settlements, topography, climate, vegetation, and water resources are important factors. Furthermore; human geography factors such as land ownership is effective. Traditional sheep fold settlements in Bilecik are constructed in a simple manner with the material that is provided from their surroundings areas. Sheep folds in Bilecik are increasingly being abandoned. Lack of rural economic order for sufficient to feed the current population, hygiene conditions, a young population which does not want to deal with livestock, and as a result especially the younger population migration to the cities from the villages are effective on the abandonment of them. In conclusion, sheep fold which is an important economic and cultural value in rural areas of Bilecik, nowadays are rapidly being abandoned without being used and is being destroyed.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 2,874
Number of downloads 507

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.