Hekimhan Köprülü Mehmed Paşa Külliyesi

Author:

Number of pages:
13-40
Language:
Year-Number:
2016-Volume 11 Issue 16

Hekimhan çevresinin tarihi geçmişi, oldukça eski zamanlara ulaşmaktadır. İskânı ve ulaşımı güçleştiren sarp coğrafyası, bölgenin şenlendirilip gelişmesine engel olmuştur. M. Ö “Kral yolu” olarak bilinen ulaşım ağının bu güzergahtan geçişi, mahallin ehemmiyetini arttırmıştır. Ebu Salim b. Hasan eş-Şemmas el-Hekim el-Malatî’nin 1218 yılında bir han yaptırması, kasabanın açıkça bilinen ilk nüvesini oluşturmuştur. Ancak daha sonra kendi haline terk edilmiştir. Uzun süre geçici yerleşenlerin ve çevredeki köylerin ekinliği olarak kullanılmıştır. Bir kısmı da boş arazi olarak kalmıştır. Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa, 1660 yılında, burada han, hamam, palanka, cami, dükkân, fırın ve ambarlardan oluşan bir külliye tesis etmiştir. Çevredeki köy arazilerinin vergi gelirlerini, Külliyenin giderlerini karşılamak üzere vakfetmiştir. Söz konusu külliye, kasabanın ticari, sosyal, ekonomik hayatını şenlendirmiştir. Külliyenin bir parçası olan palanka, askeri bir garnizon olarak asayişin temininde etkili olmuştur. Vakıf köylerin ahalisi, kasabadan geçen yolun ve bölgenin güvenliği, menzil ve derbent hizmetlerinin ifası ile sorumlu tutulmuşlardır. Vakıf yapıların, menzil veya derbendin hizmeti ya da idaresini üstlenenler, geçici, daimi ya da her iki vergi türünden avarız, nüzul veya bütün vergilerden muaf tutulmuşlardır. Külliye, yüzyıllar boyunca hizmet vermiştir. Vakıf eserlerin bir kısmı zamanla ortadan kalkmıştır. Köylerin vakıf gelirleri yok olmuştur. Han, hamam, cami, dükkânlar ve çeşmeler gibi tesislerin önemli bir kısmı, bugüne kadar ulaşabilmişlerdir.

Keywords


Hekimhan and its environment have a long history. Its craggy geography affected its population and transportation. Hekimhan became an important place when The Royal Road passed through it. Ebu Salim b. Hasan eş-Şemmas el-Hekim el-Malatî commissioned the first khan of Hekimhan in 1218. However, Hekimhan was neglected after that. It was populated by nomadic tribes for a long time. Besides, villagers of the nearby cultivated its land. Some parts of it were abandoned. Grandvizier Köprülü Mehmet Pasha commissioned a complex in 1660 that included a khan, a Turkish bath, redoubt, mosque, shops, bakery, and storage. He also declared a trust for the expenses of the complex provided by the land tax of the nearby villages. The complex revived the social and economic life of the town. The fortress which was used as a military base also secured the town. The villagers were responsible for the security of the road that included menzil and derbent services. Those people were exempted from paying taxes. The complex served people for a long time. Some of its buildings disappeared in time. Wakf of the villages disappeared. Khan, bath, mosque, shops and fountains of the complex survived till today.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 704
Number of downloads 350

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.