Cevad Kâzım’ın Poetikası/Şairliği ve Şiirleri Üzerine Bir İnceleme

Author:

Number of pages:
873-898
Language:
Year-Number:
2016-Volume 11 Issue 4

Türk edebiyatı tarihi içerisinde hemen hemen bütün edebi türlerde eserler kaleme alan Cevat Kâzım’ın günümüze kadar ne monografisi çıkartılmış ne de eserleri üzerine ayrıntılı bir inceleme yapılmıştır. Hatta bu önemli edibin eserleri Latin harflerine bile aktarılmamıştır. Hâlbuki büyük şair ve yazarları ortaya çıkaran edebi muhitlerdir. Bu muhitleri vareden genellikle edebiyat tarihi tarafından göz ardı edilen, eserleri öne çıkarılmayan ediplerdir. Bu nedenle bu ediplerin monoğrafileri hazırlanmalı ve eserlerinin de üzerinde çalışılması gereklidir. İşte bu ediplerin bir de Cevat Kâzım’dır. Kendisi asker kökenlidir. Bu nedenle İstanbul’un işgalini, İstiklal Harbini bizzat yaşamış ve bu dönemlerde yakından şahidi olduklarını Şehid Yolunda başlığıyla yayımladığı hatıralarında anlatmıştır. Cevat Kâzım bununla da kalmamış yine İstiklâl Harbi’nde tanık olduklarını Nazım Hikmet’in Kuvâ-yı Milliye destanından tam on yıl önce İnkılâbın Şiiri başlığı altında bir destan kaleme alarak yayımlamıştır. Bu eser gerek cephelerin isim yapıldığı altbaşlıkları gerekse harbin anlatıldığı canlı sahneleriyle tam bir Kuvâ-yı Milliye destanıdır. Yine bu şiir kitabına ek olarak Cevat Kâzım’ın Gönül Yaşlarım, Günahlarım ve İçli Saz adlı şiir kitapları da mevcuttur. Cevat Kâzım’ın şiirlerindeki poetik anlayışı baktığımızda, bu şiirleri başlıca iki grupta toplayabiliriz. Bunlardan ilki ferdi düşünüş ve duyumlarını ortaya koyduğu şiirler. Bunlarda hâkim hisler karamsarlık, yeis, keder ve umutsuzluktur. Biçim olarak genelde mevcut dönemin şiir anlayışını benimseyen Cevat Kâzım’ın şiirinin dilinde varlık/kavram ile kelime/ses imgesi arasında büyük boşluğun olmadığı görülür. Bu da onun şiir dilinin somut olduğunu gösterir. Cevat Kâzım’ın Milli Şiirler başlığıyla kaleme aldığı şiirlerinde bu dil anlayışı değişmez. Fakat bu şiirlerinde şair, genel bir hamasi ve kahramanlık öğeleri içeren anlatımdan yer yer uzaklaşarak mevcut durumu hem kişiler üzerinde gösterir hem de canlı sahnelerle ayrıntılı olarak ortaya koyar. Böylelikle Cevat Kâzım her ne kadar bir tür destan kaleme almış olsa da şiir için gerekli lirizmi elde eder. Bu yazıda Cevat Kâzım’ın poetik anlayışına inilmesinin nedeni ise şiirlerinin üzerinde çalışılabilecek nitelikte bir şair olduğunun göstermektir. İşte bu yazı henüz monografisi çalışılmamış ve eserleri üzerine hiçbir inceleme yapılmamış bir şair ve yazarın en önemli eserleri olan şiirleri üzerinde durulmuş nesir eserleri bir başka yazının konusuna bırakılmıştır. Böylelikle edebiyat üzerine çalışanların dikkatlerinin şair ve yazar olan Cevat Kâzım üzerine çekilmesi amaçlanmıştır.

Keywords


Until today a monograph or a detailed examination on the works of Cevat Kâzım who has produced works in almost all literary genre within the history of Turkish literature have not been conducted. In fact, the works of this important literary character has not even been published in Latin alphabet. However, it is the literary domains that reveal important poets and authors. What forms these domains are actually the literary figures who are disregarded in the history of literature in general and whose works are not emphasized as much. For this reason, the monographs of these literary figures should be prepared and studies have to be conducted on their works. One of these literary figures is Cevat Kâzım. He is of a military background. For this reason, he has personally witnessed the occupation of Istanbul and the war of independence and he has manifested what he has witnessed during these periods in his memoirs that he published with the title towards Martyrdom. Cevat Kâzım did not suffice with that and again he published what he witnessed during the War of Independence with an epos that he published with the title “İnkılabın Şiiri” exactly ten years prior to Nazım Hikmet's Epic of Turkish Revolution. This work is exactly an epos of the Turkish Revolution both with the sub-titles which refer to the names of the fronts and live moments of the war described. Again in addition to this poetry book, Cevat Kazım has other poetry books entitled “Gönül Yaşlarım”, “Günahlarım” and “İçli Saz”. When we examine the poetic approach in Cevat Kazım's poems, we can classify these poems under two groups. The first of these consists of the poems where he described his i

Keywords

Article Statistics

Number of reads 720
Number of downloads 378

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.