Orhan Şaik Gökyay’ın Dede Korkut ve Rıza Mollof’un Köroğlu Destanları Örneğinde Türk Destan Geleneğinin Sosyolojik ve Poetik Çıkarımı

Author:

Number of pages:
411-428
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 12

Aristo’dan bu yana çok hızlı bir seyir izleyen poetika kavramı, zamanla dünya çapında önemli bir disiplin halini almıştır. Günümüzde daha çok şiir incelenmesiyle özdeşleşen, onun biçimini, içeriğini, üslubunu ve estetiğini kapsayarak bir örneğe bağlı kalmaksızın ortaya koyan poetika; edebiyatın varoluşuyla ortaya çıkan, gelişen ve zamanla değişik manalar kazanan bir bilimdir. Tarihî olaylar, felsefi yaklaşımlar ve sosyal değişmeler poetikaları etkiler. Edebiyat sosyolojisi, edebiyat-toplum denklemini kurmakta ve her iki alanın birbirine etkilerini ve katkılarını karşılıklı ilişki düzleminde ortaya koymaktadır. Edebi esere odaklı bir toplum araştırması, edebiyat sosyolojisinin çıkı noktasını oluşturur. Edebiyat; tarih, psikoloji, sosyoloji, felsefe gibi birçok bilim dallarıyla ilişkili olan bir alandır. "İnsani ilişkilerin anlam bulduğu yer, bir ilişkiler yumağı içerisinde bulunduğu yerdir. Sosyal ortam adı verilen bu organizasyonda fertle toplumun birlikteliği kaçınılmazdır." Hem gerçekte, hem de kurgu metinlerde bireyin sosyokültürel yanı ve psikolojik dünyası, metnin anlatım akışına yansıtılır ve dolayısıyla anlatımın poetik vasıtaları, yazarın dili yanında; eserde kurulmak istenen dünyanın sosyolojik çıkarımları olur. Her yazar ve ondan hareketle aslında her toplum bilindiği gibi kendi okumak istediği eserleri yaratır. Bu Dede Korkut ve Köroğlu metinleri için de geçerlidir. Her iki metin de insanların okumak ya da olmak istediği kahraman figürlerini, baba, anne, dost anlatımını, aşk ve uğraş penceresini içlerinde barındırmaktadır. Destan ise, yalnızca bir kişinin ya da yazarın değil, bir milletin ortak dehasının ve yaratımının mahsulüdür. Türk Edebiyatının kadim örneklerinden Dede Korkut Kitabı ile Köroğlu, sözlü edebiyat geçmişleri boyunca yaşayan toplumu yansıtarak yazıya geçirildikleri için, toplumsal hayatların dönemsel özelliklerini net ve açık şekilde gözler önüne sermektedirler.

Keywords


The concept having developed rapidly from Aristoteles to our time has gradually improved as a worldwide discipline. Poetics, which identies with analysing of poems in our today, studies subjects including its form, content, style and aesthetic without depending on a certain example is a science emerging by the birth of literature, developing, and turning into the study of literary genres in time. Historical events, philosophical approaches and social changes influence poetics. Sociology of literature, literature and society, and to establish both the field equation to each other in the plane of mutual relationships and the effects of contributions reveals. Literary work-oriented society, creates the sociology literature out point. Literature; history, psychology, sociology, philosophy, as can be seen in many subsequent science is a field that is associated with the branch. Where it finds the meaning of "Humanitarian Affairs, is a bundle of relationships included. This organization called the Association of the community social environment it is inevitable that fertle. " And in reality, as well as the world of fiction texts as well as the i

Keywords

Article Statistics

Number of reads 554
Number of downloads 334

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.