Bir dönemin aydınlatılması, o dönemde eser vermiş yazarların hayat hikâyeleriyle beraber, basılı eserlerin de tam olarak tespit edilmesi, ortaya çıkartılmasıyla mümkündür. Türk edebiyatında hem şahıslar hem de eserler açısından bunun tam olarak yapıldığını söylemek şimdilik zordur. Modern Türk roman ve hikâyesinin ortaya çıkış dönemi, bir nevi geçiş dönemi sayılabilecek Müsameretname’yi 1872-1875 yılları arasında kaleme alan Emin Nihat Bey hakkında bugüne kadar edebiyat tarihlerinde, ansiklopedilerde ve onun eseri üzerine yapılan çalışmalarda bir bilgi bulunmaması eksiklik olarak görülmelidir. Bu makaleyle ilk defa Emin Nihat Bey’in biyografisi oluşturulmaya çalışılmış, ayrıca eserleri üzerinde bir değerlendirme yapılmıştır. Emin Nihat Bey’in şimdiye kadar bir takriz yazısıyla Müsameretname eseri bilinmekte idi. Halbuki onun bu iki çalışması dışında başka makaleleri de vardır. İspanya boğa güreşleri ve yabani hayvan avcılığı gibi dönemine göre oldukça ilginç ve dikkat çekici bu makaleler Revnak mecmuasında yayımlanmıştır. Bu makaleler üzerinde de durulacaktır. Yine kayıtlarda risale olarak geçen, tespitlerimize göre dört sayı yayımlanabilen Asar-ı Perakende adlı mecmuanın da imtiyaz sahibi Emin Nihat Bey olduğu ve onun tarafından yayınlandığı vuzuha kavuşmuş olacaktır. Emin Nihat Bey, İstanbul’un Üsküdar semtinde 21 Aralık 1838’de doğdu. Asıl adı Mehmet Emin’dir. “Nihat” kalem memuru olarak çalışmasından gelen mahlasıdır. Sultan Abdülmecit ve Sultan Abdülaziz’in kurenalık hizmetinde ve daha sonra mahkeme-i istinaf azalığında bulunmuştur. On dört yaşında devlet hizmetine girmiş olan Emin Nihat Bey, Sultan Abdülmecit zamanında başlayan görevleri Sultan Abdülaziz’le devam etmiştir. Vefatından on altı yıl kadar önce tutulduğu öksürük hastalığından büyük ıstırap duyan Emin Nihat Bey, eşi Hatice Nazire Hanım’ın yaptığı özel besinler ve doktorların tavsiyesiyle hazırlanan bitkisel ilaçlarla tedavi olmaya çalışmış, ancak bir süre sonra bunlar kifayetsiz kalınca, 1880 yılında genç denilebilecek bir yaşta Üsküdar’da vefat etmiştir. Emin Nihat Bey’in eserlerini makale boyutunda olanlar, müstakil eserleri ve çıkardığı mecmua şeklinde üç başlık altında değerlendirilebilir. Revnak mecmuasında yayımladığı İspanya boğa güreşlerini anlatan “İspanya Canavarları” ve yaban hayvan avcılığını anlatan “Teshîr-i Bahâyim” gibi makaleleri devrine göre oldukça ilginç ve dikkat çekicidir. Emin Nihat Bey’in kendisinden ziyade eseri Müsameretname ile bilinen bir yazardır. Yedi hikâyeden oluşan Müsameretname, kış gecelerinde bir araya gelen dostların iyi vakit geçirmek ve eğlenmek üzere gençliklerinde başlarından geçenlerle ilgili anlatımlarına dayanmaktadır. Bu yönüyle Batı edebiyatında Boccaccio’nun kaleme aldığı Decameron hikâyelerine benzetenler ya da Binbir Gece Masallarına dayandıranlar da olmuştur. İlk defa bu makaleyle gün yüzüne çıkartılmış olan Asar-ı Perakende ise, Emin Nihat Bey tarafından imtiyazı alınan edebiyat, fen, sanat, biyografi gibi faydalı bilgiler içeren bir dergidir.

What makes the enlightenment of an era possible is to unveil the published works of the authors along with their life stories. At present, it is hard to say this is completely done regarding people and works in the Turkish literature. Although Müsameretname, written by Emin Nihat Bey between 1872 and 1875, can be regarded as an introduction period, or sort of a transition period, for the contemporary Turkish novel and story, it should be considered as a shortcoming that there is no information about him in the history of literature, the encyclopedias and the studies conducted about his work. This paper attempts to write a biography of Emin Nihat Bey and evaluate his works. Müsameretname and a Introduction are the two works of his we have known of so far. However, he had works other than these two. The articles such as Spanish bull fights and wild animal hunting, which are interesting and remarkable considering that period, were published in a journal called Revnak. These articles will also be discussed in the paper. Moreover, it will be shown that the publisher of the journal titled Asar-ı Perakende, known as booklet in the records with only four issues according to our findings, was Emin Nihat Bey. The works of Emin Nihat Bey can be discussed under three headings including articles, i