20.Asır Özbek Dilbiliminde Morfolojiye Ait Görüşlerin Şekillenmesinde Prof. Eyyüp Gulamov’un Yeri

Author:

Number of pages:
1-14
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 12

Bu makalede Profesör Eyyüp Gulamov’un, 20. Asır Özbek dilbiliminde morfolojiye ait görüşlerinin şekillenmesindeki yeri geniş ölçüde incelenmiştir. Bunun dışında, Özbek dili morfolojisi hakkında ciddi bilimsel araştırmaların yapıldığı 20. Asrın 40.yıllarına denk gelişi, bu devre kadar genel olarak morfolojiye ait kayıtlardan yavaş yavaş her bir morfolojik hadiseyi ayrı araştırmaya başlanması, bu yönelişteki işleri dilbilimci Eyyyüp Gulamov 1940 yılında “Özbek Dilinde Hal Ekleri” broşür-araştırması ile başladığını ve çok geçmeden, âlimin “Özbek Dilinde Çokluk Kategorisi” eseri ve ayrıca “Özbek Dilinde Söz Tertibi”, “Morfolojiye Giriş”, “Fiil” kitaplarının ortaya çıkması ve bu kitapların Özbek Dilbilimi içerisindeki yeri incelenmiştir. 20. asrın 40. Yıllarına Özbek dilbiliminde Eyyüp Gulamov, araştırma kaynağına ve çeşitli yönelişlerine temel olan farklı inceleme metotlarını sentezlemiş, her yönden, kaynağın diğer hadiseler ile ilişkisinden ortaya çıkan yaklaşım şeklini kullandı. Âlimin morfolojiye ait çalışmaları, bu araştırma usulü sonuçları sıfatında ortaya çıktığı, ayrıntılı olarak gösterilmek istenmiştir. Bunun dışında makalede Özbek dilbilimindeki incelemelerde hal eklerinin eş anlamlı veya aynı görevde kullanım ilişkilerine, kullanım sırasına, eklerin anlamını kaybetmesi gibi pek çok yönlere de önem verildiği, bununla birlikte, onların edatlar ile kullanması, mana ve görevi gibi konular da A.G. Gulamov tarafından imkân dairesinde öğrenildiği belirtilmiştir.

Keywords


The Place of Prof. Ayub Gulomov in forming Uzbek linguistics of XX century and his views on it is studied in this paper. Author show the Uzbek linguistics’ works of Ayyub Gulomov, who used synthesized system of research analyzing methods of source in Uzbek linguistics in 1940 y. Especilly, Prof. Ayub Gulomov was begun to studying the one of the morphological occurrence as a research subject and he substantiated that approach to the process’ every conditions in the basis of system-structure and substantial way. Articles about affixes -la, -dosh are analyzed in his books, such as: “Verb”, “Cases of Uzbek language”, “Plural in Uzbek language”. So, A.Gulomov stated, that tense, mood, voice both by person-quantity category, and by using the usage specifics of every form, and other sides, especially, refinements of meaning expression, usage by compound or swapping, didn’t lose еру importance even in nowadays. Also, there is observed, that linguistics sometimes made some changes, gave this problem in modified form, but none of them didn’t make serious changes to it. So, we can conclude, that theoretical ideas of the scientist on these categories are recognized by variety scientists. Besides it, in this paper shows that the good aspects of books’ Prof. Ayub Gulomov.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 686
Number of downloads 379

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.