Çok eski zamanlardan itibaren İran kültür coğrafyasıyla yoğun temaslar kuran Türkler, İslamiyet yayıldıktan sonra, ilerleyen yüzyıllar zarfında Fars dili ve edebiyatının başlıca eserlerini tanımaya başlamış, Türk edib ve şairleri Fars diliyle yazılmış bazı eserleri örnek model almak suretiyle şekil ve muhteva açısından benzer yahut aynı isimle aranje edilmiş adaptasyon mahiyetinde bulunan çeşitli edebî eserler kaleme almışlardır. İslamiyet etkisinde gelişen Türk dilinin ilk dönemi olan Karahanlı Türkçesi döneminin başından yani 11. yüzyıldan başlayarak 15. yüzyıla kadar, Önasya ve Balkanlarda Osmanlı devletinin bir imparatorluğa dönüştüğü dönemde Osmanlı Türkçesinin, Türkistan’da ise Mir Ali Şir Nevâyî vasıtasıyla Çağatay Türkçesinin klasik bir dil halini aldığı devre kadar, bir başka deyişle, Türk dilinin klasik bir edebiyat ve sanat dili halini aldığı devre kadar süren olgunlaşma ve hazırlık sürecinde İran edebiyatından seçilerek Türkçeleştirilmiş ve Türk diliyle özgünleştirilmiş eserlerin Türk dilinin ve doğal olarak Türk edebiyatının tarihî gelişim seyrinde etkileşim bakımından önemli bir yeri vardır. İranlı mütefekkir şair Sa’dî’nin 13. yüzyılda kaleme aldığı meşhur Gülistan, bu etkiyi tüm yönleriyle örnekleyen önemli bir eserdir. Bu çalışmada, Gülistan’ın Türk diliyle hazırlanmış ilk çevirileri olan 1391’de Seyf-i Serâyî tarafından yazılmış Kitab Gülistan bi’t-Türkî, 1397’de Sibicâbî’nin telif ettiği Gülistan-ı Türkî ve 1430’da Manyasoğlu Mahmud tarafından hazırlanmış Türkçe çeviri (adaptasyonlar) filolojik bakımdan değerlendirilerek Türk dili araştırmaları çerçevesinde karşılaştırılmıştır.

Beginning from the ancient times, Turks who etablished intensive connections with Iranian cultural geography, afterwards of the spread of Islam, in the progressive years, started to become closely acquainted with prominent literal works of Persian language and literature since therefore Turkish writers and poets held up some works in Persian as an exemplary model and also made literal works in an analogue pattern from the point of the literal forms and contents or the adaptations by way of arranging the same book names. From the beginning of the Karakhanid period which is the first period of Turkish language under the effects of Islam, in other words, from the 11th century to 15th century, by the time of the rise of Ottoman Turkish as a classical literary language in the period of the conversion of Ottoman state into an empire and as for in Turkestan by the time of the rise of Chagatai Turkish as a classical literary language at the hands of Mir Ali Şir Nevâyî, in another saying, in the duration of literal maturation and preparation up to the period Turkish langauge becoming a classical literature and art language, the works selected from Persian literature and translated into Turkish or i