Divan Şairinin Padişah Algısı

Author:

Number of pages:
2205-2230
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 8

Türk Edebiyatı’nın yüzyıllar süren bir periyodunu kapsayan Divan edebiyatında nazmın, nazım türleri içinde de kasidenin önemli bir yer vardır. Tevhit, münacat, na’t, hicviye, methiye gibi türleri bünyesinde barındıran kasidede methiye önemli bir yer tutmaktadır. Divan şiir geleneğinde saray ve çevresi tarafından himaye edilen şairlerin yer aldığı edebi muhitte oldukça fazla örnekleri verilen methiyeler, XIV. yüzyıldan başlayarak XIX. yüzyıla kadar yayılan bir dönemin seçilen örneklemi doğrultusunda biçim ve biçem açısından incelenmiştir. İnceleme yapılırken teşbih, istiare, telmih, mübalağa gibi edebi sanatların kullanımı ile söyleyiş kalıplarının sanatsal söylem açısından mukayese ve değerlendirilmesi yapılmış, terkiblerin anlam itibariyle ortak ve farklı özelliklerinden yola çıkılarak memdûhun cömertlik, yiğitlik, asalet ve adalet gibi gruplara ayrılan vasıflarından hangisine yönelik olduğu tespit edilerek biçim, üslup ve anlam değeri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Saray ve çevresinin himayesi, iltifatı ve düzenlenen şiir meclislerinin fazlaca katkıda bulunduğu şair-memdûh ilişkisinden yola çıkılarak şair gözünde önemli memdûhlardan biri olan padişahların sahip oldukları temel vasıflara değinilmiş ve bu vasıfların ideal hükümdar yaratma hususuna katkıları ele alınmıştır. Araştırma evreni doğrultusunda kasidecilik geleneğinin yaratmış olduğu ideal hükümdar modelinin her yüzyılda, bir önceki yüzyıla göre daha çok geliştirilip zenginleştirilen, her dönemin yönetici anlayışı ve dönem zihniyetiyle şekillenen, nihayetinde de pek çok vasfı bünyesinde barındıran bir hükümdar anlayışını yansıttığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Keywords


Centuries of Turkish literature in classical literature covering a period of verse, has an important place in the qasida in verse types. Qasida includes tewhid, munacat, hicviye, methiye etc. species. Methiye holds an important place for qasida. Divan literature poets, were patronized by the palace and its surroundings. Aristocrats has created a literary milieus. This literary milieu in praise of the many examples are given. The sample in the period between XIV-XIX. was selected. Methiyes were examined in terms of form and content. The frequency of tesbih, istiare and telmih using were examined in study. The form and meaning of the results of this investigation have been aimed value of methiyes on assessments. Aristocrats’ literary milieus and their auspeies for poets contributed to relationship between poets and their sultan. Study revealed the positive aspects of the sultan poets praised in qasida. Study revealed poets “ideal sultan” perception. Every century has a mentality. İdeal sultan created by the qasida tradition developed and flourished during every century. in the end final “ideal sultan” perception came up. In the study we tried to put forth final “ideal sultan” model.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 555
Number of downloads 465

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.