Deyimlerde Yalancı Eş Değerlik: Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi Örneği

Author:

Number of pages:
1-16
Language:
Year-Number:
2015-Volume 10 Issue 4

Dillerin/lehçelerin eş değerlik sınırları içerisinde birbirine çevrilmesi/aktarılması söz konusudur. Ancak bazı yapılar eş değer gibi görünse de kavram alanları bakımından birbiriyle örtüşmez. Yalancı eş değerlik olarak adlandırılan bu tür yapıların lehçeler arası aktarmalarda hatalara yol açtığı ve anlaşmayı zorlaştırdığı görülür. Lehçeler üzerine yapılan yalancı eş değerlik çalışmalarının hemen hepsi kelimeler üzerinedir. Birkaç çalışmada eklerdeki yalancı eş değerlik meselesine de değinilmiştir. Bunun yanında, kelime grupları ve deyimlerde de yalancı eş değerlikten bahsetmek mümkündür. Fakat şimdiye kadar bu konu üzerine yapılmış müstakil bir çalışma yoktur. Deyim aktarmalarında yapılan yanlışlıklar üzerine ortaya konmuş çalışmalarda da yalancı eş değerlik meselesine değinilmemiştir. Lehçelere göre küçük fonetik farklılıklarla değişen veya eş anlamlı unsurlardan oluşan bu deyimlerin aktarıcılar tarafından hedef dilde de aynı anlama karşılık geldiğinin varsayılması deyim düzeyinde birtakım hatalara yol açmaktadır. Bunun sonucunda metnin derin yapısı, bazen de tamamı zarar görmektedir. Bu nedenle lehçeler arasında yapılan aktarmalarda her deyim titizlikle ele alınmalıdır. Birbirinin aynısı gibi görünse dahi bunun için mutlaka söz konusu yazı dilinin deyimlerini içeren sözlüklere başvurulmalıdır. Tatar ve Türkiye Türkçesi deyimlerindeki yalancı eş değerlik konusunu incelediğimiz bu çalışma, Nekıy İsenbet’in Tatar Teleneñ Frezeologik Süzlege adlı eserindeki baş ve başta bulunan organ adları ile kurulmuş deyimlerle sınırlandırılmıştır.

Keywords


It is a matter of fact that languages/dialects are translated/transfered to each other in the borders of equivalance. However, some concepts do not overlap with each other even if they seem to be equivalent. It is confered that such structures called as false friends result in mistakes and make understanding difficult. Almost all the studies of false friends on dialects are about words. In some of these studies, false friends issue in morphemes is discussed as well. Besides, it is possible to discuss false friends issue in phrases and idioms. However, there is not a distinct study on that issue up to this point. Additionally, false friends issue is not discussed in studies about mistakes in idiom transmissions. It is confered by translatives that those idioms changing with small discrepancies according to dialects or consisting of synonymous elements have the same meanings in target language; and it results in some mistakes at the level of idiom. As a result, scheme of the text, and sometimes whole text is damaged. Therefore, every single idiom in such transmissions has to be approached meticulously. It has to be consulted to dictionaries containing idioms of written language in question even if those idioms seem to be same as each other. This study in which we analyse the issue of false friends in idioms of Tatar Turkic and Turkish Turkic has been limited with idioms formed by organ names about head and on-head in the work of Nekıy İsenbet called Tatar Teleneñ Frezeologik Süzlege.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 939
Number of downloads 371

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.