Türkmencede İsteme İfade Eden Yapılar

Author:

Number of pages:
1065-1069
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 9

Sovyetler Birliginin yıkılması Türk dünyasına yönelik siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel ilgi ve yakınlaşmayı da beraberinde getirmiştir. Siyasi ve cografi nedenlerle birbirinden uzun yıllar ayrı kalmış Türk soylu top¬lu¬luk¬lar arasındaki kültürel bütünlüğü sağ¬la¬ma-nın yollarından biri de üre¬tilen bilim, kültür ve sanat eserlerinin karşılıklı olarak bilinmesi ve aktarılmasıdır. Bugün sö¬zünü et¬ti¬ği¬miz kül¬tü¬rel bütünlüğün sağlanmasında tarihî ve siyasî sebeplerden dolayı ortaya çık¬mış olan fark¬lı yazı dilleri ve yazı sistemlerinin kullanılıyor olması önemli bir engeldir. Bu en¬¬geli aş¬ma¬nın yol¬larından biri de bilim, kültür ve sanat eserlerinin karşılıklı olarak akta¬rıl¬ma¬sıdır. Şimdiye kadar yapılan aktarma çalışmaları göz önüne alındıgında, lehçeler arası aktarmanın göründüğü kadar kolay olmadığı ve kendine özgü bir takım zor¬lukları olduğu açıkça görülmektedir. Bu zorlukları aşmak için bu alanda çalışan birçok bilim insanı tarafından çeşitli çözüm önerileri sunulmuştur. Biz de yaptıgımız çeşitli araştırmalarda Türk lehçelerinde, istek, rica, emir, empoze etme, yalvarma, tembih, uyarı, önerme, tavsiye, cesaretlendirme, tahrik etme gibi anlamları ifade etmede farklı işaretleyicilerin kullanıldıgını gördük. İsteme ifadeleri aynı zamanda ümit etme, arzulama, istekli olma, temennide bulunma ifadelerinin dilek, izin verme, ümit verici olma anlamlarını da kapsamaktadır (Johanson 2009). Kaynak lehçe olarak Türkmen Türkçesi, hedef lehçe olarak ise Tür¬kiye Türkçesinin seçilmiş olduğu bu çalışmada, Türkmen Türkçesinde sadece istek kipini ifade eden yapılardan sentetik düzeydeki –mAkçI,–mAkçIdIr ekleri ile analitik düzeydeki -mAkçI bol- ve –AsI gel- yapılarının nasıl, hangi biçimlerle ve ve hangi anlamları karşılayacak şekilde kullanıldığı üzerinde durulacaktır.

Keywords


The collapse of Soviet Union brought about political, economic, social and cultural interests and convergence towards Turkic countries. One of the ways of having cultural integrity among the Turkic societies separated from each other for a long time because of political and social reasons is to have knowledge about and to transfer science, culture and art mutually. Today, using scriptures and different written languages, which occurred because of historical and political reasons, is a significant obstacle in having cultural unity that mentioned before. One of the ways of overcoming this obstacle is to transfer scientific, cultural works as well as artwork. When we consider the works that have been transferred so far, it is clear that transfer between dialects is not as easy as it looks and has some specific problems. In order to overcome this problem, a lot of scientists who work in this field have offered different solutions. We, also, find in our various studies that different indicators have been used in Turkic languages to express meanings such as agitation, encouragement, recommendation, suggestion, warning, admonition, invocation, enforcement, order, request, desire. The expressions of request include the meanings of subjunctive, permission and expectation of the expressions for hope, desire, wish at the same time (Johanson 2009). In this paper, the structures which express only optative mood –mAkçI,–mAkçIdIr,- mAkçI bol- and –AsI gel- in Turkmen Turkish are studied in terms of how, and in which forms they are used as well as which meanings they refer to.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 579
Number of downloads 365

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.