Sözlüklerde Tanımlama Söz Varlığı Üzerine Bir İnceleme

Author:

Number of pages:
395-406
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 9

Başvuru eserler arasında önemli bir yere sahip olan sözlükler, kullanıcılarının dil ile ilgili yeterliliklerini arttırmalarına yardım eder. Kullanıcıların yaşı, eğitim düzeyi, ana dili, sözlükten yararlanma amacı, imkanlarına bağlı olarak sözlükler de çeşitlenmekte, türlere ayrılmaktadır. Günümüzde gerek sınırlandırılmış gerekse sınırlandırılmamış pek çok türde sözlük görmek mümkündür. Bir sözlüğün, kullanıcılarının ihtiyaçlarına göre şekillenip şekillenmediğini sözlük maddelerine ve özellikle tanımlamalarına bakarak anlayabiliriz. Sözlük hazırlayıcıları, sözlüğün bir başvuru kaynağı olarak amacına ulaşabilmesi için sözlük maddesini en uygun şekilde tanımlaması gerekmektedir. Büyük bir özen gerektiren tanımlamalar, sınırlandırılmış sözlükler arasında yer alan okul sözlüklerinde daha bir önem arz eder. Öğrenciler dil ile ilgili bilgi ve yeterliliklerini artırmak, farklı alanlardaki derslerde karşılaştıkları anlamını bilmedikleri sözcükleri öğrenmek amacıyla okul sözlüklerine başvururlar. Sözlük hazırlayıcıları, belirli bir düzeye sahip olan öğrencilerin bildikleri sözcük ve kavramları göz önünde tutarak, bilinmeyeni bilinenlerle tanımlamaya çalışmalıdır. Tanımlamalarda kullanmak üzere dili kullananlar arasında bilinirliği yüksek olan sözcüklerden oluşan bir tanımlama söz varlığının oluşturulması hem kullanıcılara tanımı anlamada kolaylık sağlayacak hem de sözlüğü kendi içinde sistemli, düzenli bir yapıya kavuşturacaktır. Bu çalışmada sözlük hazırlayıcılarının tanımlamalarda, sözcük seçimi açısından, nasıl bir tutum sergiledikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunun için tanımlamaların önem arz ettiği ilköğretim okulları için hazırlanmış olan sözlükler seçilerek, bu sözlüklerin tanımlamalarında kullanılan sözcüklerin oluşturduğu tanımlama söz varlığı niceliksel yönden incelenmiştir. Sözcüklerin tanımlamalardaki kullanım sıklıkları göz önünde bulundurularak, sözlükler arasında ortaklık ve farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır.

Keywords


Dictionaries, which are an important reference work, help their users develop their language proficiency. Based on the users’ age, levels of education, mother tongue, purpose of use, and opportunities dictionaries are

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,076
Number of downloads 640

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.