Ulus devletlerde eğitim, siyasal birliğin, toplumsal uyumun ve devlete sadakatin sağlanmasında, bir “ideolojik aygıt” ve endoktrinasyon aracı olarak kullanılmaktadır. Bu bağlamda, bir ulus devlet olarak kurulan Cumhuriyet Türkiye’sinin eğitim politikaları da, yeni rejimin ideolojisinin kitlelere aşılanması ve dolayısıyla ulusal birliğin sağlanması amacını taşımaktaydı. Bununla birlikte köylerde kırsal nüfusu geliştirmek, kır-kent uçurumunu azaltmak, ülke kalkınmasını kısa sürede gerçekleştirmek ve kırsal nüfusun dinsel temelli tebaadan vatandaşlık temelinde seküler bir ulusa dönüşümünü sağlamak, Cumhuriyet’in eğitim politikalarının temel hedefleri arasında yer almaktaydı. Cumhuriyet, söz konusu hedefleri gerçekleştirmek için en ücra köylere varıncaya kadar okullar açmanın yanı sıra Türk Ocakları, Millet Mektepleri, Halkevleri, Halkodaları ve Köy Okuma odalarının çalışmalarına ağırlık vermiştir. 1940 yılına gelindiğinde Türkiye nüfusunun büyük bir bölümünü hala kırsal nüfus oluşturduğundan söz konusu nüfusu eğitmek amacıyla Köy Enstitüleri kurulmuştur. Köy Enstitüleri, okuma-yazma öğretmenin yanı sıra modern tarım teknikleri, marangozluk, sağlık, müzik ve spor alanlarında eğitim vererek köyün ve köylünün kalkınması için gerekli olan öğretmenlerin yetiştirilmesini amaçlamaktaydı. Bu amaçları gerçekleştirmek için açılan Köy Enstitülerinden biri de Dicle Köy Enstitüsü idi. 1944-1954 yılları arasında Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde on yıl hizmet veren Dicle Köy Enstitüsü, bu süre zarfında başta Diyarbakır olmak üzere, bölge vilayetlerindeki köy çocuklarına eğitim hizmeti vermiştir. 1954 yılında Köy Enstitülerinin kapatılmasıyla birlikte Dicle Köy Enstitüsü de kapatılarak Dicle İlk öğretmen Okulu adıyla hizmet vermeye devam etmiştir. Bu çalışmada, Cumhuriyet döneminin önemli eğitim kurumlarından Köy Enstitüleri ve Dicle Köy Enstitüsü’nün eğitim tarihindeki yeri üzerine yoğunlaşacağız.

In the nation-states, the education is used for providing political unity, social cohesion and loyalty to the state and also as a “ideological apparatus” and tool of indoctrination. In this context, Republic of Turkey firstly was founded as a nation state, and it’s education policies has a duty to imbued the regime’s ideology to the masses, therefore the nation unity will provided. At the same time, to improve the rural population in the villages, to reduce the rural-urban gap, in a short time to provide the country development and transform the rural population from the religious-based subjects to the modern citizenship which based on the secular nation subjects. Republic, to accomplish these goals established schools at the remotest villages, besides gave importance to the Turkish Hearth, National Schools, People’s Houses, People Rooms and Village Reading Room’s work. By the year 1940 a large part of Turkey’s population is still rural population therefore to educate the rural population the Village Institute was founded. Village Institutes, to taught reading and writing and also by providing training in the modern farming techniques, carpentry, health, music and sports areas thus the development of the village and the villagers were aimed to train teachers. To accomplish these objectives, the one of the opened Village Institute was Dicle Village Institute. Between the years of 1944-1954, during ten years Dicle Village Institute located in Ergani which is a district of Diyarbakir, provided services primarily to the Diyarbakir region and then near province's children. In 1954, with the closure of the Village Institutes also Dicle Village Institute closed and transformed as the Dicle Primary School. In this study, we will focus on the Republic era Village Institutes and Dicle Village Institute’s importance in the history of the Republic education.