Sultan II. Mustafa Saltanatında Edirne Sarayı: 1696-1698 Harem Tamirâtları

Author:

Number of pages:
271-312
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 1

Edirne Sarayı (Saray-ı Cedid-i Âmire) projesine, şehrin kuzeyinde ve Tunca Nehri’nin batısında II. Murad’ın emriyle başlanıldı. Ancak bir yıl sonra Sultan ölünce projenin tamamlanmasını göremedi. Saray’ın tamamlanması ve kullanılmaya başlanması oğlu II. Mehmed döneminde oldu. Bu tarihten sonra eklemelerle genişleyen Saray, son olarak II. Mahmud döneminde 1828 yılında görmüş olduğu onarıma kadar kullanıldı. Aynı yıl Edirne’ye giren Ruslar tarafından Saray yağmalandı. Bu makale II. Murad’ın saltanatı yıllarında inşasına başlanan, daha sonraki süreçte eklemeler ile son haline gelen Edirne Sarayı’nda II. Mustafa’nın saltanatı yıllarında yapılan aylık tamirâtlar üzerine yoğunlaşmaktadır. Amaç, Edirne Sarayı’nın tanıtımını yapmak veya geniş çerçevede Saray’ın tarihsel sürecini ve mimarîsini ayrıntılı olarak vermek değil, II. Mustafa döneminde Saray’da yapılan aylık tamirâtlar –bakım– çerçevesinde, Edirne Sarayı’ndaki değişimleri ve yenileme çalışmalarını değerlendirmektir. Bu bağlamda İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki bir dizi deftere odaklanılmıştır. Elde edilen sonuçların değerlendirilmesi ile Osmanlı hanedan sarayında yapılan aylık tamirâtların maliyetinin ne olduğu, düzenli olarak hangi mekânların onarıldığı, ne tür malzemelerin kullanıldığı, hangi ustaların çalıştığı gibi sorulara cevap bulmak amaçlanmıştır. Çalışmanın çerçevesini oluşturan dönem kapsamında ele alınan defterler, Saray’ın harem bölümü tamirâtları ile ilgili kayıtları ihtiva etmektedir. Tamirâtlar, odaların –mekânların- iç kısımları ile üst örtülerinde, ayrıca haremin suyollarında gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte defterlerden, harem halkının günlük ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik bir takım mal ve hizmet alımlarının da yapıldığı anlaşılmaktadır. Sonuç olarak bu makale, Osmanlı sarayında aylık tamirâtlar için yapılan masrafların birbirine yakın olduğunu, kapsamlı bir çalışma yapılmadığını, ancak mekânların düzenli olarak tamir edildiğini ortaya koymaktadır.

Keywords


The construction project of the Edirne Palace (Saray-ı Cedid-i Âmire) was started north of the city Edirne and west of Tunca River upon the order of Sultan Murad the IInd. But, the following year Sultan Murad the IInd passed away and thus he was not able to see the completion of the project. The construction of the palace finished and it was in use during the reign of his son Sultan Mehmed the IInd. The palace was enlarged various times and it was used until the renovation realised in 1828 which coincided with the reign of Sultan Mahmud the IInd. The same year the palace was pillaged by Russians who entered Edirne. This article focuses on the monthly maintenance works carried out in the Edirne Palace in the reign of Mustafa II. Built by Murad II, there have been many restorations and renovations on a grandiose scale undertaken in this palace in centuries. Our intention is not to analyse the changes in architecture of the palace throughout history, but rather to review the monthly repairs and particular renovations in this time period by reference to a series of registers kept at the Ottoman Archives, Istanbul. This study reveals the costs and sites of the maintenance works as well as the types of construction materials and professions employed at the undertaking. The registers utilized in this study include data about the repairs done in the Harem section. Most of the maintenance focused on the interiors of Harem chambers and the sewage. Nevertheless, they also provide precious information on the goods and services required by the daily consumption of the Harem populace. Finally, this article suggests that monthly renovations exhibit a similar pattern in terms of the costs involved. While the Edirne Palace was maintained regularly by routine repairs on a monthly basis, no ambitious renovation was attempted

Keywords

Article Statistics

Number of reads 883
Number of downloads 351

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.