Sâdıkî Afşar’ın Doğu Türkçesinde Yazılmış Şiirleri

Author:

Number of pages:
1645-1741
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 13

Sâdık Bey Afşar, Şah I. Abbâs (1587-1629) döneminin en önemli şâirlerindendir. Şâh I. Abbâs’ın kitâbdârlığını yürütmesinin yanı sıra ressam ve şâirliğiyle tanınan Sâdık Bey Afşar, Türk Edebiyatında en iyi bilinen Çağatay Türkçesi ile yazılmış şâirler tezkiresi Mecmau’l-Havâs’ın yazarıdır. “Sâdıkî” mahlasıyla, Farsça ile, Türkçenin farklı edebî şivelerinde manzum örnekler veren şâir, Türkçe şiirlerini, külliyatındaki şâirler tezkiresinden hemen sonra “Kasâyid ü Gazeliiyyat-ı Türkî” başlığı altında toplamıştır. Sâdıkî, Türkçenin Osmanlı, Azerî ve Çağatay edebî şivelerinde ürünler vermiştir. Çağatay Türkçesiyle yazdığı şiirlerinde hem Çağatay hem de Azerî Türkçesi özellikleri görülmektedir. Bu özelliği ile Sâdıkî, Türk dilinin tarihî seyri içerisinde her iki sahaya da hâkim olduğunu göstermektedir. Sâdıkî’nin Türkçe şiirlerinden ilk olarak bahseden Turhan Gandjei’dir (1971). Gandjei, makalesinde şâirin Doğu Türkçesi ile yazılan yalnızca yedi gazeline yer vermiştir. Bu çalışmadan sonra Paşa Kerimov Sadiq Bey Afşar Şeirler (Bakü, 2010) adlı kitabını yayımlamıştır. Mehmet Nuri Çınarcı ise 2012 yılında hazırladığı çalışmasında, Sâdıkî’nin yayımlanmış Türkçe şiirlerinin yanı sıra daha önce yayımlanmamış Türkçe şiirlerinden de örnekler vermiştir. Bu çalışmada, Paşa Kerimov’un Sadiq Bey Afşar Şeirler (Bakü, 2010) adlı çalışması esas alınarak Sâdıkî’nin Doğu Türkçesiyle kaleme aldığı manzumelerini ortaya çıkarmak amacıyla; şâirin on sekiz gazeli bir araya getirildi. Çalışmada, tespit edilen manzumelerin çeviri yazısı; söz varlığının ortaya konulması için tanıklı dizini ve sözlüğü hazırlandı. Çınarcı, Gandjei ve Kerimov’un manzumelerdeki okuma farklılıkları verilerek yeni okuma teklifleri sunuldu.

Keywords


Sâdık Bey Afşar is one of the most important poets of the Shah Abbâs I period (1587-1629). Sâdık Bey Afşar is the author of the, very well known in Turkish literature, collection of poets biographies named as Mecmau’l-Havâs written in Chagatai Turkish. The poet who has given poetical pieces in different dialects of Turkish with the pen name “Sâdıkî” gathered his Turkish poems under the title of “Kasâyid ü Gazeliiyyat-ı Türkî” just after his collection of poets in his corpus. Gave poetic works in different Turkish and Persian dialects by the pen name “Sâdıkî”. Sâdıkî shows with this trait that he has comprahended both the two fields in the course of Turkish Language history. Succeed to remove the boundaries by the products gave in Ottoman, Azeri and Chagatai Turkish dialects of Turkish. Both features of Azeri and Chagatai Turkish are being seen among the poems wrote in Chagatai Turkish. Turhan Gandjei adverted Turkish poems of Sâdıkî for the first time analysed only seven ghazals written in Eastern Turkish. In 2012, Mehmet Nuri Çınarcı presented the piece of published Turkish poems besides unpublished Turkish poems of Sâdıkî. In this study, in order to reveal the poems Sâdıkî indited in Eastern Turkish, eighteen ghazels of the author gathered based on the work, Sadiq Bey Afşar Şeirler (Bakü, 2010), of Paşa Kerimov.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 756
Number of downloads 348

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.