Coğrafi Özellikleri Bakımından Anadolu Şehirlerindeki Geleneksel Konutlar: Şanlıurfa Örneği

Author:

Number of pages:
569-590
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 12

Geçmişten günümüze kadar varlıklarını sürdürebilen geleneksel Şanlıurfa evleri, yer şekilleri, iklim şartları, su imkanları, beşeri ve ekonomik koşullar ile sosyal yapı dikkate alınarak yapılmıştır. Ülkemizdeki sosyal yapıya bağlı olarak son birkaç yıla kadar şehirdeki aile yapısı çok güçlüydü. Aileler birkaç kuşağı bir arada barındıran bir özelliğe sahipti. Bu yüzden geleneksel Şanlıurfa evleri geçmişteki büyük aile yapısı göz önüne alınarak geniş ve fonksiyonel yapılmıştır. Bu evlerin kendine özgü bir mimari yapısı vardır. Avluları geniş, oda ve eyvan sayıları çoktur. Sokaklar ise dar, derin ve dolambaçlıdır. Bilindiği gibi İslam dini toplumsal anlayışına göre aile mahremiyeti esastır. Bu nedenle geleneksel Şanlıurfa evlerinin yapılışında bu anlayış dikkate alınmıştır. Aile fertleri tarafından kullanılan konutun haremlik kısmı daha sanatlıdır. Geleneksel Şanlıurfa konutları daha çok kendi içine kapanlı olup, gerek odaları gerekse eyvanlar geniş avlulara bakarlar. Avlunun ortasında bir su havuzu bulunur, bu havuzun etrafı ağaçlandırılır. Ağaçlandırma sırasında kış mevsiminde yapraklarını döken, yaz mevsiminde ise gölgeleri geniş olan ağaç türleri seçilir. Bu evlerin zemin katlarının sokakla olan ilişkisi tamamen kesilmiştir, İklim özelliklerine bağlı olarak yıl boyunca aile fertleri tarafından çok yoğun olarak kullanılan geniş avlular, imkânlar ölçüsünde kullanışlı ve yaşanılabilir duruma getirilmişlerdir. Bu konutların bir kısmının günümüzde turizm amaçlı kullanılmasıyla birlikte restorasyonları söz konusu olmuştur. Özellikle sıra geceleri vb. yöresel kültürel faaliyetlerin

Keywords


Traditional Şanlıurfa residences, which were built by taking into account the climate of the region, economic activites, social structure of the inhabitants, have survived throughout the history. Until recently, due to social structure of the local society, the family structure has been quite strong. The families have had a characteristic of sheltering more than one generations under the same roof. Therefore the traditional large and functional residences were built by taking into account of the traditional family structure. These residences represent a special architecture, with larger courtyard, a lot of rooms and iwan. Streets are mainly narrow, deep and labrinthy. As it is known quite well, in the islamic society the family confidence is very important and this characteristic was always bear in mind when designing the residences. The residences represent a introverted character and both rooms and iwan open out to the larger patios or iwans. There is always a pool in the middle of patio with some trees around it. The ground floor of these residences has no direct exit to the street and thoughout the year units of the residence are used by the family member. As some of these residences were started to have been used for touristic purposes , a necessity appeared that these buildings are to be restorated. Especially when some of these residences were converted in to the traditional song nights house, they have became source of a new income for the local people

Keywords

Article Statistics

Number of reads 655
Number of downloads 349

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.