Deyimler Bağlamında Bazı Organ Adlarının Toplum Değerleriyle İlişkisi

Author:

Number of pages:
2129-2143
Language:
Year-Number:
2013-Volume 8 Issue 9

Değerlerin ve deyimlerin kaynağı toplumun tecrübeleridir. Bu sebeple bu iki kavramın ilişkisi çok güçlüdür. Bu münasebetin köklerini dilin kadim zamanlardan bu yana yaşayan unsurlarında gözleyebiliriz. Dile ait temel söz varlığı, bu unsurları en iyi şekilde tespit edebileceğimiz alanlardan biridir. Organ adları, söz konusu temel sözvarlığına dâhil olduğu için insanlığın dile dair birikiminde önemli bir yer tutar. Bu sebeple organ adlarının deyimler içerisinde de oldukça geniş bir yeri vardır. Çünkü deyimler de uzun tecrübelerin neticesinde dil içerisinde belirli bir yer edinmiştir. Dilin bünyesinde gerçekleşen bu birliktelik, dilin kullanıcısı ve üreticisi olan topluma dair veri elde etmede kolaylık sağlamaktadır. Verilerin geçerliliğini günlük konuşmalarda ve edebi eserlerde açıkça görebilmek mümkündür. Bu çalışmada organ adlarının geçtiği deyimler, sosyologlar ve değer eğitimcileri tarafından yapılmış değer listelerinin kılavuzluğunda incelenmiştir. Yapılan inceleme ile hangi organ adının toplumun hangi değerini temsil ettiğine dair veri elde edilmeye çalışılmıştır. Araştırma insan vücudundaki organ adlarından burun, göz, baş, dil, yüz ve alın ile sınırlıdır. Sınırlandırmayı, araştırma sürecinde karşılaşılan bulgular yönlendirmiştir. Organ adlarının değerlerle ilişkisi muhtelif kaynaklardan yola çıkılarak yapılan yorumlarla açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Araştırmada betimleyici tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre el ile yardımseverlik, burun ile alçakgönüllülük, göz ile sevgi ve cesaret, baş ile saygı, alın ve yüz ile dürüstlük değerleri arasında güçlü bir ilişki vardır. Bu araştırmanın geçerliliği, Türkçenin diğer lehçeleri ve muhtelif dillerle yapılacak karşılaştırmalı araştırmalar neticesinde güçlendirilmeye müsaittir.

Keywords


The source of idioms and values is the experience of society. For this reason, the relationship between these two concepts is very strong. We can observe sources of this relationship on elements of the language which are living since ancient times. Basic vocabulary is one of the areas that we can appreciate these elements best. Organ names are important to humanity's language asset because they are included to basic vocabulary. Hence, organ names take a big part in idioms as well. Because idioms had a specific place in language as a result of long-term experience. This togetherness took place within the language provides a convenient way to get data about society as user and manufacturer of language. İt is possible to see validity of these data in daily conversations and literary works. In this study, idioms which involve organ names were analyzed using value lists prepared by sociologists and value educators. Through this analysis, it is tried to obtain data about which organ names symbolize which values of society. Research is limited with organ names on human body: nose, eyes, head, tongue, face and forehead. Findings conducted the limiting. The relationship between organ names and values were tried to clarify by comments made on the basis of various sources. Descriptive survey method was used in research. According to the results of the study there is a strong relevance between helpfulness and hand, affections and eye, courage and eye, respect and head, honesty and face, honesty and forehead. It is possible to support this study’s validation by comparative reasearchs about other languaes and dialects of Turkish language.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 735
Number of downloads 347

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.