Anavatanlarından Sekiz Ülkeye Dağıtılmış Bir Halk: Ahıska Türkleri

Author:

Number of pages:
877-885
Language:
Year-Number:
2012-Volume 7 Issue 3

Ahıska ya da Mesket Türkleri tanımları etnik değil coğrafi bir adlandırma olup, Ahıska bölgesi ve Türkleri Anadolu Türklüğünün coğrafi ve demografik bakımdan tabii devamıdır. Tarihte Meskhetia olarak da bilinen bölgedeki Türk varlığı çok eski devirlere dayanmakta olup, 11. yüzyıldaki Selçuklu fetihleri ve Selçuklularla mücadelede yetersiz kalan Gürcü kralının daveti ile 12. yüzyılda Kıpçak Türklerinin de bölgeye gelerek yerleşmesi bölgeyi tamamen Türkleştirmiştir. Gürcü Krallığı içinde güçlenen Kıpçaklar 13. yüzyıl ortalarında bağımsızlıkları ilan etmişler ve hâkim oldukları bu bölgeler tarihte, Gürcüler tarafından da, Atabek Yurdu olarak anılmıştır. Akkoyunlu, Karakoyunlu, Safevî Türk devletleri himayesinde varlığını sürdüren Atabekler Devleti 16. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı Devletine katılmış ve merkezi Ahıska olan Çıldır Eyaleti olarak yeniden düzenlenmiştir. Bölgede Kıpçak ve Oğuz Türklerinin kaynaşması ile oluşan topluluk, Artvin ve Erzurum illerimizin Çoruh nehri ve kolları etrafında ve Ardahan ilimizin Posof ilçesi ve çevresinde yaşayan Türklerle tarih boyunca dil ve kültür bakımından aynı kodlara sahip olmuştur. Ahıska Türkleri, Gürcistan’ın Güney-Batısında, Türkiye’nin Kuzey-Doğusunda yer alan, günümüzde Gürcistan’ın idari yapısı içinde “Samtshe-Cavaheti” olarak adlandırılan vilayette yaşarken 1944 yılında Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan’a sürgün edilmiştir. Geçen 68 yıl içinde, sürgün edildikleri topraklara dönüşlerine imkân tanınmayan Ahıska Türkleri günümüzde başlıca sekiz ülkede yaşamakta ve Doğu Anadolu ağızlarının bir devamı niteliğindeki ağız özelliklerini büyük ölçüde korumaktadırlar.

Keywords


Ahiska or Meskhet Turks definations are geographical denominations, not etnic ones. Ahiska region and Turks living in this region was a natural part of Anatolian Turks as geopraphical and demographic. The precense of the Turks in this region known as Meskhetia in the history is based on ancient times. In the 11th century Seljuk conquests and then in the 12th century settlement of the Kipchak Turks, who came the region at the invitation of the Georgian king David who failed in fighting against Seljuks, enhanced the Turkish population at once. Thus, the Turks effectuated a full domination on the area in terms of the populatin. After a short time, in the middle 13th century Kipchaks declared their independence and founded their state named “Atabekler Devleti”. In history, this land dominated by The Kipchaks is known and displayed as Sa-Atabago (land of Atabegs) by Georgians, too. The Atabegs Principality was captured by Ottoman State towards the end of 16th century and this principality was reorganized as Cildir Shire and Ahiska was done its capital city. In this region people have the same cultural codes with Anatolian Turks living on northeastern provinces of Turkey. Meskhetian Turks were exiled to Uzbekistan, Kazakhstan and Kyrgyzstan in 1944 when they lived in a province located in the southwest of Georgia and northeast of Turkey, and known as “Samtshe-Cavaheti” under the administrational umbrella of Georgia. Having not been allowed turning back to their hometowns, Meskhetian Turks live mostly in eight countries now and keep the characteristics of their dialect to a great extent which can be regarded as the following of Eastern Anatolian dialects.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,300
Number of downloads 407

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.