Sanatsal bir ifade aracı olarak giyim süsleme sanatları, tarih boyunca geleneksel kültürün korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasında önemli bir rol oynamıştır. Birçok teknikle yapılabilen bu süslemeler, giysiye estetik bir değer katmanın ötesinde kültürel miras çalışmalarının da odağında kalmaktadır. Enkruste tekniği de bunlardan biridir. Dikişle yapılan süslemelerden olan enkruste, farklı kumaş katmanlarının birleştirilip içlerinin oyulması suretiyle yapılan bir uygulamadır. Kullanımı oldukça eskiye dayanan bu teknik, giyimin yanı sıra oymacılık, çinicilik, kakmacılık ve taş süslemeciliği gibi alanlarda da görülmektedir.

Araştırmanın temel amacı, mimari motiflerin geleneksel yapısını koruyarak özgün giyim tasarımlarında uygulanabilirliğini incelemektir. İnceleme nesnesi olarak mimari motiflerden Erzurum Çifte Minareli Medrese Minare süslemeleri ile giyim süsleme sanatlarından enkruste tekniği belirlenmiş ve yapılan literatür çalışmalarının sonuçları araştırmanın bulgularına taşınarak uygulama modeli geliştirilmiştir. Bu amaç çerçevesinde Türklerde ve dünyada geçmişi oldukça eskiye dayanan bir giyim süsleme tekniği, yine bezemeleriyle ünlü bir miras yapı ile yaşatılması hedeflenmiştir. Böylece kültürel mirası korumanın en doğru yaklaşımlarından biri olarak kabul edilen “kullanarak koruma” ilkesinden hareketle, süslemeleriyle kıymetli abidevi bir yapının özgün bir giyim tasarımında kullanılarak korunması istenmiştir.

Çalışma, tarama modeli ile yürütülmüş deneysel bir araştırma olup iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşama da literatür ve saha araştırmaları ile araştırmaya kaynaklık eden tarihi verilere ulaşılmış, ikinci aşamada ise elde edilen bilgiler doğrultusunda giyim süsleme deseni ile özgün giyim tasarımı hazırlanmıştır. Giyim tasarım süreçlerinde süsleme deseniyle aynı paralelde kalınmış ve bu bağlamda dönem giysilerinden ilham alınmıştır. Araştırma konusu gereği süsleme tekniğine odaklandığı için tekniğin giysi tasarımında deneysel bir yöntemle ele alındığı uygulamalı süreçlerde giysinin tasarım, kalıp ve dikim aşamaları konuya dâhil edilmemiştir. Ancak bu süreçlerde gelenekselin korunması öncelikli tasarım felsefesi olarak değerlendirilmiştir.

Araştırma bulguları, mimari motiflerin geleneksel yapısının korunarak özgün giyim tasarımlarının süsleme unsurlarında kullanılabilir olduğunu, dikişle yapılan süslemelerden enkruste tekniğinin de bu uygulamalar için kullanım potansiyeli yüksek bir süsleme tekniği olduğunu ortaya koymaktadır. Diğer yandan, araştırmanın inceleme nesnesinden biri olan Erzurum Çifte Minareli Medresesi Minarelerinde yer alan süslemelerin korunup yaşatılarak gelecek nesillere aktarılmak istenmesi, hem araştırmanın uygulamalı tasarım süreçleri özelinde özgün bir giyim tasarımının geliştirilmesine hem de giyim tasarımcısının kendi kültürünü daha iyi tanımasına imkan sağlamış ve bu yolla giyim tasarımına ait özgün bir tasarım kimliğinin kazandırılması da katkı sunmuştur.

The arts of clothing decoration have played an important role throughout history as a means of artistic expression in the preservation of cultural heritage and its transfer to future generations. These decorations, which can be made with many techniques, remain in focus in cultural heritage studies beyond adding aesthetic value to the garment. Encruste technique is one of them. Encruste, which is a stitched decoration, is an application made by stitching different fabric layers together and carving their insides. This technique, which has a very old use, is seen in areas such as clothing, carving, tile making, inlaying and stone decoration.

The main purpose of the research is to examine the applicability of architectural motifs in original clothing designs by preserving their traditional structure. The object of the study is the encrusted technique from the clothing decoration arts with the minaret decorations of Erzurum Twin Minaret Madrasah. The results of the literature and field studies were transferred to the findings of the research by developing an application model. It was aimed to keep such a clothing decoration technique, which has a very old history in the Turks and in the world, alive with a heritage structure famous for its decoration/embellishments. Based on the principle of "protection by use", which is one of the most correct approaches to protecting cultural heritage, it was aimed to protect and keep alive a very valuable structure with its decorations by using it in an original clothing design.

The study is a screening model that was conducted as an experimental research in two stages. In the first stage, literature and field research were reached and historical data that were the source of the research. In the second stage, the design was made in line with the information obtained, the original clothing design with the clothing ornament pattern. In the clothing design processes, the same parallel was maintained with the ornament pattern and in this context, inspiration was taken from the period clothing. The research subject was not included because the design, pattern and sewing stages of the clothing were focused on the ornament technique. However, in these processes, the preservation of the traditional was evaluated as a priority design element.

The research findings reveal that the traditional structure of architectural motifs can be used in the decorative elements of original clothing designs by preserving them and that the encrusted technique, which is one of the ornaments made with stitching, is an ornamentation technique with high potential for use in these applications. On the other hand, the results have been reached that the ornaments on the minarets of Erzurum Çifte Minareli Madrasah, which is one of the objects of study of the research, are intended to be preserved and preserved and passed on to future generations, both in the development of an original clothing design specific to the applied design processes of the research and in this way, it allows the clothing designer to know his/her own culture better and to gain an original design identity belonging to the clothing design.