Öz: Sanayi toplumlarıyla birlikte şekillenen endüstri yapıları, yalnızca üretim faaliyetlerine ev sahipliği yapan mekânlar değil, aynı zamanda toplumsal ve mekânsal dönüşümlerin izlerini taşıyan kültürel miras unsurlarıdır. Günümüzde bu yapıların korunarak yeni işlevlerle yaşatılması, kent belleğinin sürekliliği açısından önemli bir araç haline gelmiştir.

Amaç: Bu çalışma, Adana’nın Seyhan ilçesinde yer alan Şengül Prese ve Çırçır Fabrikası’nın Seyhan Çırçır Sanat Merkezi’ne dönüştürülme sürecini inceleyerek, bu dönüşümün kentsel bellek üzerindeki yansımalarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Yöntem: Nitel araştırma yaklaşımıyla yürütülen çalışmada; literatür taraması, arşiv belgelerinin incelenmesi, yerinde gözlemler ve mekânsal analizler kullanılmıştır.

Bulgular: Yapının fiziksel özgünlüğüne zarar verilmeden gerçekleştirilen dönüşüm, endüstri geçmişine ait izlerin korunmasına olanak tanımış; aynı zamanda yapı, güncel bir kamusal kültür mekânı olarak kent yaşamına yeniden katılmıştır. Kullanıcı deneyimleri, yapıya yönelik hafıza bağının hâlâ güçlü biçimde sürdüğünü göstermektedir.

Sonuç: Sanat merkezine dönüşüm süreci, mimari kimliğin korunmasıyla birlikte kolektif hafızanın da yeniden canlanmasını sağlamıştır. Ayrıca çevredeki diğer endüstri yapılarının da sürece dahil edilmesiyle önerilen kültürel rota, kent kimliğini güçlendirmeye yönelik bütüncül bir yaklaşım sunmaktadır.

From Industrial Structures to Cultural Spaces: Preserving Urban Memory In The Case of the Şengül Press and Cotton Gin Factory, Adana

Abstract: Industrial structures, which emerged alongside the evolution of production-based societies, are not only remnants of economic activity but also reflect broader social and spatial transformations. In the context of contemporary cities undergoing rapid change, the adaptive reuse of such heritage assets has become increasingly vital for sustaining urban memory and fostering cultural continuity.

Purpose: This study investigates the transformation of the Şengül Press and Cotton Gin Factory, located in the Seyhan district of Adana, into the Seyhan Cotton Gin Art Center, with a focus on its contribution to preserving urban memory.

Method: Employing a qualitative research design, the study draws upon literature review, archival documents, in-situ observations, and spatial analysis to evaluate the impact of this adaptive reuse process.

Findings: The transformation was carried out without altering the building’s architectural authenticity, enabling the preservation of industrial traces while reintegrating the space into contemporary public life. Observations indicate that visitors maintain a strong sense of spatial memory, rooted in both the building's past and its current cultural function.

Conclusion: The reuse of the structure as an art center has contributed to both the conservation of its original identity and the revitalization of collective memory. Moreover, the proposed cultural route—integrating neighboring industrial buildings—offers a strategic framework for reinforcing urban continuity and strengthening place-based identity.