Ahmet Nazmi [İlker] (1890-1967), lisans eğitimine Lozan Üniversitesi matematik bölümünde başlamış ancak tamamlayamadan yurda dönmüştür. Sonrasında çeşitli eğitim kurumlarında matematik öğretmenliği yapmış, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde çok sayıda geometri kitabı kaleme almıştır. Yazarın Osmanlıca matematik kitabı çevirileri de mevcuttur. Ahmet Nazmi’nin, ülkede matematik/geometri eğitiminin yaygınlaşması açısından önemli katkıları olmuştur. Ahmet Nazmi, Fransızca matematik dergisi L'Intermédiaire Des Mathématiciens’deki L. Dizin’in sorduğu bir geometri sorusunu çözmüştür. Sentetik geometri kullanılarak yapılmış bu zarif çözümü, Ahmet Nazmi’nin Lozan’dan sınıf arkadaşı Hüsnü Hamid, Darülfünun Fen Fakültesi Mecmuası’nda yayınladığı Osmanlıca makalesinde, çözümü önemli bulduğu için aktarmıştır. Ahmet Nazmi, sentetik geometri konusundaki yetkinliğini ve düşünme becerisini söz konusu orijinal çözümüyle göstermiştir. Eldeki bu makale ile bu çözüm geometrik olarak incelenerek, çözümün orijinalliği sorgulanmıştır. Matematikte eş zamanlı veya birbirini tamamlayan farklı cevaplara her devirde rastlanabileceği dikkate alındığında, bir matematikçinin bir soruyu çözmüş olması, bu girişimin başarı olarak addedilmesi için yeterlidir. Osmanlı Son Dönemi’nde ve Erken Cumhuriyet Dönemi’nde, matematik alanında yabancı dergileri takip ederek soru-cevap yoluyla katkı sağlayan matematikçilerimiz Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa, Salih Zeki, Mehmet Nadir ve Ali Hikmet Tungay’dır. Eldeki bu makale ile, bu isimlere Ahmet Nazmi’nin de dâhil edilmiştir. Böylece yurt dışındaki güncel matematik dergilerinden haberdar olup bu dergilerdeki soruları çözen az sayıdaki matematikçimize bir yenisi eklenmiş olmaktadır. Bu durum, söz konusu dönemlerde, Avrupa’daki gelişmeleri takip ederek güncel matematiksel tartışmalardan haberdar olup bu tartışmalara dâhil olabilen matematikçilerimizin olduğunu göstermektedir. Ayrıca makalede, Ahmet Nazmi biyografisine ek olarak, Ahmet Nazmi ve Hüsnü Hamid’in Lozan Üniversitesi’ne dayanan sınıf arkadaşlıkları, Lozan Üniversitesi arşiv biriminden temin edilen evraklarla belgelendirilmiştir.
Ahmet Nazmi [İlker] (1890-1967) began his undergraduate studies in mathematics at the University of Lausanne but returned home without completing his studies. He then worked as a mathematics teacher in various educational institutions and wrote many geometry books in the Early Republican Turkey period. He also translated Ottoman books on mathematics. Ahmet Nazmi made significant contributions to the country's spread of mathematics/geometry education. Ahmet Nazmi solved a geometry problem posed by L. Dizin in the French mathematics journal L'Intermédiaire Des Mathématiciens. Hüsnü Hamid, Ahmet Nazmi's classmate from Lausanne, cited this elegant solution using synthetic geometry in an Ottoman language article published in Darülfünun Fen Fakültesi Mecmuası because he found it important. With this original solution, Ahmet Nazmi demonstrated his competence and thinking skills in synthetic geometry. This solution is geometrically analyzed in this article, and its originality is questioned. Considering that different simultaneous or complementary answers can be found in mathematics in every era, the fact that a mathematician solves a question is enough for this attempt to be considered a success. In the late Ottoman and Early Republican Turkey periods, the mathematicians who contributed to the field of mathematics by answering questions by following foreign journals were Vidinli Hüseyin Tevfik Pasha, Salih Zeki, Mehmet Nadir, and Ali Hikmet Tungay. In this article, Ahmet Nazmi is included among these names. Thus, a new one is added to the few mathematicians aware of the current mathematics journals abroad and solve the questions in these journals. This shows that mathematicians in the late Ottoman and Early Republican Turkey periods were aware of current mathematical discussions by following European developments during the periods in question and could participate in these discussions. In addition to the biography of Ahmet Nazmi, the article also documents the classmates of Ahmet Nazmi and Hüsnü Hamid at the University of Lausanne with documents from the archives of the University of Lausanne.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.