Engellilik hali insanlığın var oluşundan beri söz konusu olan bir gerçeklik olmasına rağmen neredeyse tüm toplumlarda engelli olan kişilerin kendilerinden bağımsız olarak olumsuz kültürel inşalar ve ayrımcı pratikler söz konusu olmaktadır. Engellilik toplumsal açıdan norm dışı bir durum olarak görülmekte ve engelli kişiler normallik söylemi üzerinden anormal olarak düşünülmektedir. Engellilik toplumsal yaşam koşullarına göre yaratılan bir olgudur ve engelli olmayan kişilere yönelik inşa edilen toplumsal yaşam engellilerin marjinalleştirilmesine ve sistematik olarak dışlanmalarına neden olmaktadır. Engelli kişilerin toplumda yaşadıkları olumsuz kültürel tanımlamalar sosyolojide damgalanma üzerinden tartışılmaktadır. Damgalanma sosyolojide, sosyo-kültürel çevrede meydana gelen ve etkileri bireyde gözlemlenebilen sosyal süreçleri tanımlayan bir tartışma alanıdır. Damgalamaya yönelik kavramsal ve kuramsal tartışmalara bakıldığında kalıp yargılama, ayrımcılık, dışlanma, etiketleme ve nefret söylemi gibi kavramlarla ilişkili olarak tartışıldığı görülmektedir. Bu çerçevede damgalama tamamen farklılığın tanımlanmasına, olumsuz kalıp yargılamaların inşasına, etiketlenmiş kişilerin farklı kategorilere ayrılmasına, dışlanmasına ve ayrımcılığın tam olarak uygulanmasına izin veren politik, sosyal ve ekonomik unsurlara bağlıdır. Bu çalışma, Twitter’da engellilere yönelik damgalayıcı söylemler içeren paylaşımları yorumlamak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın amacına bağlı olarak Twitter’da engellilere yönelik yapılan paylaşımlar “Engelli Bireylere Karşı Nefret Söylemi” ve “Engelli Bireylerle Alay Etme ve Engelli Bireyleri Küçümseme Söylemi” temaları kapsamında Teun A. van Dijk’ın nitel araştırma tekniklerinden olan eleştirel söylem analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada, engelli bireylerin sosyal medya aracılığıyla damgalandığı ve nefret söylemine maruz kaldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda, engelli bireylere yönelik damgalayıcı ve nefret içeren söylemlerin önlenmesi hususunda birtakım öneriler sunulmuştur.
Although disability has been a reality since the beginning of human history, there are negative cultural beliefs and discriminatory practices present in almost all societies, regardless of individuals with disabilities. Disability is viewed as an anomalous condition from the perspective of society, and individuals with disabilities are considered abnormal in a discourse of normality. Disability is a phenomenon shaped by social conditions, and a social environment designed for individuals without disabilities results in the marginalization and systematic exclusion of the disabled. Negative cultural portrayals of disabled individuals are discussed in sociology in relation to stigmatization. Stigmatization is an area of discussion in sociology that defines social processes that occur in the socio-cultural environment and whose effects can be observed in individuals. When the conceptual and theoretical controversies related to stigmatization are examined, it is seen that it is discussed in relation to concepts such as stereotype judgment, discrimination, ostracization, labelling, and hate speech. In this context, stigmatization is entirely based on political, social, and economic factors that enable the definition of distinctness, formation of negative stereotype judgments, categorization, and exclusion of labelled individuals, and the practice of complete discrimination. The present study was conducted to make sense of shares that contain stigmatizing discourse for disabled individuals on Twitter. In line with the purpose of the study, shares aimed at disabled individuals on Twitter were analyzed through the critical discourse analysis method, one of Teun A. van Dijk’s qualitative research techniques, within the scope of the themes of “Hate Speech Against Disabled Individuals” and “Discourse of Making Fun of Disabled Individuals and Underestimating Disabled Individuals”. In conclusion, it was determined in the study that disabled individuals were stigmatized, marginalised, and exposed to hate speech through social media. As a result of the study, several recommendations were made regarding the prevention of stigmatization and hate speeches against disabled individuals.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.