Türk Müziği Usûlleri’nin tarif ve tasnif edilişlerine yönelik kuram, kavram ve kaidelerin tam manası ile anlaşılabilmesi için kadim ile cedid arasındaki farka hâkimiyet zaruri bir durum olmaktadır. Zira Türk Müziği’nin nazari her cihetinin yaşadığı değişim/dönüşümlerden usûl kuramı da etkilenmiştir. Bu etki içerisinde ortaya çıkan öncü çalışmalar son dönem Osmanlı sürecinde Rauf Yekta Bey, erken Cumhuriyet dönemi sürecinde ise Dr. Suphi Ezgi ve Hüseyin Sadeddin Arel Bey’lere ait çalışmalar olmaktadırlar. Bahse konu bu çalışmaların ve dahi müelliflerin ortak noktaları, temelde Batı Müziği ölçü yapılarından etkilenilerek, esinlenilerek oluşturmaya çalıştıkları usûl-ölçüóölçü-usûl yaklaşımları ve bu yaklaşımlar dâhilinde meydana gelen Modern Türk Müziği Kuramı içerisindeki usûl tasnifleridir. Bu nedenlerden ötürü de bu makalede Batı Müziği ölçü tasniflerinden esinlenilerek oluşturulan ve Cumhuriyet dönemi içerisinde de kaideleşen Türk Müziği Usûl tasnifleri üzerinde durulmaktadır. Çalışmada ilk olarak Batı Müziği nazariyatındaki -basit ve birleşik ölçü- yapıları ifade edilmiştir. Akabinde, bu -basit ve birleşik ölçü- yapılarının Türk Müziği Usûlleri’nin tasnifine nasıl adapte edildiği, kuramın temelini teşkil eden Türk Müziği kaynakları ve kuramcıları üzerinden izah edilmiştir. Bahse konu tasnifin kaideleri olan -basitlik, birleşiklik, küçüklük, büyüklük- kavramları, kuramın da temelini teşkil eden Batı Müziği ölçü yapıları bakımından da mukayese edilerek, kuram açısından gerekliliği, kuramı ifade etme noktasındaki yeterliliği hususları bakımından da irdelenmeye ve izah edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda, çalışmada nitel araştırma yöntemi ve tarama modeli kullanılmış, veriler kaynak tarama ve doküman inceleme veri toplama teknikleri aracılığıyla elde edilmiştir. Modern Türk Müziği Kuramı’nın genel yaklaşımlarının bir tezahürü olarak meydana getirilen Türk Müziği Usûl Tasnifleri’nin usûlleri, kuram ve icrâ dinamikleri bakımından izah, ifade, tarif ve tasnif etme noktalarında yetersiz kaldığı sonucu belirgin bir şekilde ortaya konulmuştur.
In order to fully understand the theories, concepts and principles regarding the description and classification of Turkish Music Usûls, it is essential to master the difference between ancient and modern as much as possible. This is because the theory of usûl was also affected by the changes/transformations experienced by every theoretical aspect of Turkish Music. The pioneering studies that emerged within this influence are the studies of Rauf Yekta Bey in the late Ottoman period and Dr Suphi Ezgi and Hüseyin Sadeddin Arel in the early Republican period. The common points of these studies and even the theoreticians are the usûl-measureómeasure-usûl approaches that they try to create by being influenced and inspired by the Western Music measure structures and the classification of usûl within the Modern Turkish Music Theory formed within these approaches. For these reasons, this article focuses on the Turkish Music Usûl classifications, which were inspired by the Western Music measure classifications and which became a norm in the Republican period. In the study, firstly, the structures -simple and compound measures- in Western Music theory were expressed. Subsequently, how these -simple and compound measures- structures were adapted to the classification of Turkish Music Usûls was explained through Turkish Music sources and theoreticians, which constitute the basis of the theory. The concepts of -simplicity, unity, smallness, magnitude- which are the bases of the aforementioned classification, were also compared in terms of Western Music measure structures, which also constitute the basis of the theory, and it was tried to be examined and explained in terms of its necessity in terms of the theory and its adequacy in terms of expressing the theory. In this context, qualitative research method and survey model were used in the study, and data were obtained through literature review and document analysis data collection techniques. It is clearly understood that the Turkish Music Usûl Classifications, which were created as a manifestation of the general approaches of Modern Turkish Music Theory, are insufficient in terms of explaining, expressing, describing and classifying the usûls in terms of theory and performance dynamics.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.