Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’nda Almanya ve Avusturya-Macaristan ile müttefik olması iki ülkeyle olan bağları güçlendirmiştir. Savaş devam ederken Enver Paşa’nın girişimleriyle bu iki ülkeye hem işçi hem çırak gönderilmiştir. Almanya ve Avusturya-Macaristan’ın Osmanlı’yı sınai işçisi tedarikinde önemli bir kaynak olarak görmesi işçi gönderim sürecini kolaylaştırmış olup bu doğruluda her iki ülkeye devlet eliyle işçi gönderilmiştir. Bunun yanı sıra Enver Paşa’nın asıl projesi genç Türklerin, Almanya ve Avusturya-Macaristan’da zanaat, maden ve ziraat alanında çırak olarak eğitim görmelerine yönelik girişimdir. Osmanlı’nın müttefiklerinin bu projeye sıcak yaklaşarak sınırlı bir çerçevede test etme arzusu doğrultusunda yüzlerce genç çırak olarak gönderilmiştir. Çırakların çoğu savaşın öksüz çocukları olan Darüleytamlardan seçilerek bunlara yeni bir hayat sunulmaya çalışılmıştır. Alman yetkililer Türk çıraklarının eğitimiyle Türkiye’de kültürel nüfuzunu arttırmayı hedeflerken Türk tarafı ise çırak olarak gidip kalfa ve daha sonrasında usta olacak olan yeni kalifiye kadrolarla ülkedeki kadrolaşmayı arttırmak istemiştir. Bu doğrultuda harp ortamının getirdiği olumsuzlukların çıraklar üzerinde yarattığı etkiyi kontrol altına alabilmek amacıyla hem Türk tarafı hem de Alman tarafı yoğun çaba harcamıştır. Savaşın gidişatı ve genç çırakların beklentileri nedeniyle istenilen başarı tam anlamıyla sağlanamamışsa da Cumhuriyet’e giden süreçte kalifiye eleman noktasında bu proje önemli bir girişim olarak değerlendirilebilir. Tarama modeli ile doküman analizi kullanılarak gerçekleştirilen bu makalede Alman arşivleri, Osmanlı arşivleri, süreli yayınlardan ve telif-tetkik eserlerden yararlanılmıştır.

The alliance of the Ottoman Empire with Germany and Austria-Hungary during World War I strengthened the connections between these countries. Throughout the war, initiatives by Enver Pasha facilitated the dispatch of both workers and apprentices to these two countries. Viewing the Ottoman Empire as a significant source for industrial labor facilitated the process of sending workers to Germany and Austria-Hungary. Moreover, Enver Pasha's main project aimed at having young Turks receive training as apprentices in crafts, mining, and agriculture in Germany and Austria-Hungary. Warm reception by the allies to this project led to the sending of hundreds of young apprentices. Most apprentices, chosen from orphanages, were offered a new lease on life through this initiative. While the German authorities aimed to increase their cultural influence in Turkey through the training of Turkish apprentices, the Turkish side wanted to increase staffing in the country with new qualified cadres who would go as apprentices and become journeymen and then masters. In this direction, both the Turkish and German sides made intense efforts to control the negative effects of the war environment on the apprentices. Although the desired success was not fully achieved due to the course of the war and the expectations of the young apprentices, this project is considered a significant endeavor in the path towards the Republic, particularly in supplying skilled personnel. This article, which employs a scanning model and document analysis, utilizes German archives, Ottoman archives, periodicals, and critical examination works.