Bu çalışmada ağıt ve mersiye edebi-müzikal türlerin benzerlik ve farklılıkları karşılaştırmalı olarak ele alınıp bu bağlamda Kumru Dilber mersiyelerinin içeriksel ve biçimsel özellikleri incelenerek ağıt türü ile olan benzerlikleri bakımından yeri, mersiye söyleme geleneği bakımından önemi ve halk müziği mersiye envanteri açısından yazılı olarak kayıt altına alınması amaçlanmıştır. Çalışmada, nitel araştırma tekniklerinden konuya ilişkin kaynak ve arşiv taraması ve yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış, edinilen bilgi ve müzikal veriler müzikal analiz teknikleriyle çözümlenmiş ve betimsel olarak bulgularda ortaya koyulmuştur. Kaynak kişinin hayatı ve sanatsal kişiliği ile ilgili veriler araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Görüşme Aralık 2019 yılında araştırmacı tarafından yapılmıştır. Bu kapsamda "Kerbelâ Mersiyeleri" Kumru Dilber (2010) albüm çalışmasında sözü-müziği kendisine ait Kerbelâ vakası ve Hz. Hüseyin konulu on mersiye ele alınmış, tarafımca notaya alınarak müzikal ve edebi analizi yapılmıştır. Bu analizlerle kaynak kişi ve Kerbelâ mersiyelerinin, mersiye geleneğindeki yeri, önemi ve biçimsel özellikleri ortaya koyulmuş ve Kumru Dilber'in bir kadın icracı olarak günümüzde mersiye söyleme geleneğini yürütmesinin önemi vurgulanmıştır. Çalışmada ağıt-mersiye ilişkisi doğrultusunda Kumru Dilber Kerbelâ mersiyelerinin biçimsel olarak halk-aşık edebiyatı ve müziği özelliklerini gösteren ağıt türü ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmada yer alan Kerbelâ mersiye örnekleri, biçimsel olarak ağıt türünün özelliklerini gösterse de Alevi-Bektaşi müzik kültürü ve geleneğinde bu içerikteki eserlerin mersiye olarak tanımlanması ve kabul görmesi nedeniyle ayrıca kavramsal sürekliliğin sağlanması bakımından Kerbelâ Mersiyeleri adı altında incelenmiştir. Ele alınan Kerbelâ mersiyelerinden sekizinin serbest ritimli, syllabic ve melismatic karışık tarzda uzun hava biçiminde; ikisinin 4/4, 5/4 usulde kırık hava biçiminde söylendiği; dörtlü-beşli-altılı-onlu ses sahasında, Yahyalı Kerem (Muhayyer, Hüseyni, Neva) makamsal dizide; üçlü-dörtlü aralıkta ses sıçramaları/inmeleriyle birlikte ağırlıklı yanaşık seslerde müzikal özellikler gösterdiği görülmüştür. Edebi olarak mersiyeler serbest hece sayısı ile çoğu dörtlük, azı üçer-beşer mısralık bentlerden oluşmuş; bazı düzenli bazı düzensiz bir kafiye yapısıyla kurulduğu ortaya koyulmuştur.
This study aims to examine similarities and differences of literary-musical genres of lament and elegy comparatively and in this context intends to record the place of Kumru Dilber’s elegies in terms of their content and stylistic features, their importance in terms of the tradition of lamentations and the inventory of folkloric elegies. In the study, qualitiative research techniques were used such as literature reviews and semi-structured interviews and the obtained information as well as musical data were analyzed with musical analysis techniques and presented descriptively in the findings. The interview was held in December 2019. In this framework, ten elegies whose lyrics and music belong to her and that she sang in her album titled “Kerbelâ Mersiyeleri” ["Karbala Elegies"] in 2010 were discussed. Also their musical and literary analysis was made by notating them. Contextually these elegies are on Karbala event and His Holiness Hussein. By means of these analyzes, it reveals the place, significance and formal characteristics of elegy tradition and emphasizes the importance of Kumru Dilber's role in the survival of elegy chanting tradition as a female performer today. In the study, it has been determined that Kumru Dilber’s Karbala elegies are similar in form with lamentations displaying the characteristics of folklorik-minstrel literature and music, in line with the relationship between lament and elegy. Although Karbala elegies in this study shares the characteristics of laments in terms of form, they have been examined under the name of Karbala Elegies in order to ensure conceptual continuity, since the works in this content are defined and accepted as elegies in the Alevi-Bektashi musical culture and tradition. It has been established that, eight of Karbala elegies in this study are performed in unmetered melodies with free rhythm, mixed syllabic and melismatic style; two of them are performed in metered melodies [kırık hava] in 4/4, 5/4 scales; quartet-quintet-sextet -decimal pitch, Yahyalı Kerem’s (Muhayyer, Hüseyni, Neva) maqam sequence they display musical features predominantly in convergent voices with vocal leaps/strokes in the triple-quadruple range. Literally, elegies are composed of free syllables, mostly quatrains, and few verses of three or five lines; they are formed with some regular and some irregular rhyme structures.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.