Evrenin yaratılışı, dünyanın oluşumu ve kozmoloji bağlamında yaşamın meydana geliş süreci, geçmişten günümüze, incelenen, gözlemlenen ve araştırılan temel konulardan birisi olmuştur. Bu bağlamda coğrafyacı, astronomi bilgini gezgin El-Kazvini’nin “Konusu Bilim Olan Eserler” arasında yer alan kozmografya-kozmoloji temelli “Acâ’ibü’l-Mahlûkat ve Garâ’ibü’l-Mevcudat” adlı yazma eseri ve çeşitli minyatürler, yapılan araştırmanın çerçevesini belirlemiştir. Bu sınırlar içerisindeki olgular arasında yer alan ‘’Dünya Nelerin Üzerinde Duruyor?’’ veya ‘’Dünyayı Sırtında Taşıyan Hayvan’’ gibi tasavvurlar, geçmişte yaşamış olan farklı kültürlerin inanç sitemlerinde, yaratılış mitolojilerinde, çeşitli yazma eserlerinde ve minyatürlerinde zaman zaman konu edinmiştir. Günümüzde ise bu bağlamda, “Evrenin Düzeni ve Yaratılışı” olgularının betimlendiği birbirlerinin benzeri olan A.3632, R.1088 ve H.409 katalog numaraları ile arşivlenmiş olan minyatür resimli nüshalar, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde muhafaza edilmektedir. Araştırmanın ana merkezini, kozmografya konulu minyatürlerden yola çıkılarak, evren olgusunun plastik sanatlar çerçevesinde resimsel analizlerinin yapılması oluşturmaktadır. Araştırma süreci; evren kavramı, inanç sistemlerinde yaratılış olgusu ve mitler bağlamında yaratılış alt başlıkları ile başlamış, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nde bulunan kozmoloji ve evren olgusu içerikli çeşitli minyatür örnekleriyle devam etmiştir. Son aşama ise Topkapı Sarayı Müzesi’nde çeşitli nüshaları yer alan “Acâ’ibü’l-Mahlûkat” yazma eseri temelli minyatürlerin, resimsel analizleri ile tamamlanmıştır. Çalışma sürecinde araştırma hizmeti kapsamında Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü ve Kütüphanesi ile çalışılmıştır. Minyatür eserlerin resimsel analizlerinin yapılabilmesi amacıyla, müze kütüphanesinden araştırma izni alınmış ve eserlere dijital olarak ulaşılmıştır.

The creation of the universe, the formation of the world and the occurrence process of life in the context of cosmology have been one of the main subjects studied, observed and researched from past to present. In this context, the cosmography-cosmology-based manuscript named “Acâ'ibü'l-Mahlûkat and Garâ'ibü'l-Mevcudat” which is among the “Works with the Topic of Science”, by the geographer, astronomy scholar and traveller Al-Qazwini and various miniatures, determines the framework of the research. Concepts such as "What Does the World Stand On?" or "The Animal Carrying the World on Its Back", which are among the phenomena within these boundaries, have occasionally been the subject of belief systems, creation mythologies, various manuscripts and miniatures of different cultures that lived in the past. Today, in this context, the miniature illustrated copies, which are archived with catalogue numbers A.3632, R.1088 and H.409, which are similar to each other, in which the "Order and Creation of the Universe" are depicted, are kept in the Topkapı Palace Museum Library. The pictorial analysis of the universe phenomenon within the framework of plastic arts, based on the cosmography-themed miniatures forms the main centre of the research. The research process started with the concept of the universe, the phenomenon of creation in belief systems and creation in the context of myths and continued with various miniature examples of cosmology and universe phenomenon in the Topkapı Palace Museum Library. The last stage was completed with the pictorial analysis of the manuscript miniatures of "Acâ'ibü'l-Mahlûkat", which are in various copies in the Topkapı Palace Museum. The last stage was completed with the pictorial analysis of the manuscript miniatures of "Acâ'ibü'l-Mahlûkat", which are in various copies in the Topkapı Palace Museum. During the study process, Topkapı Palace Museum Directorate and Topkapı Palace Museum Library were acted upon within the scope of research service. In order to make pictorial analyses of the miniature works, research permission was obtained from the museum library and the works were provided as digital images.