Bitkisel üretimin zorunluluğu ve karşılaştığı zorluklar günümüzde önemini giderek arttırmaktadır. Küresel etkinin ve etkileşimin hızlanması bitkisel üretime de yansıdığından yaşanan herhangi bir olay ve olguda problem yerel seviyelerde çok hızlı hissedilebilmektedir. Bitkisel üretimde yeryüzünün farklı iklim, arazi ve toprak yapısının yanında farklı tarımsal yönetim şekilleri ve ekonomik koşullarının varlığı ürünlerin verim ve çeşitliliğini farklı etkilemektedir. Bu çalışmada bitkisel üretimde küresel ve bölgesel ölçekte yaşanan doğal ve beşerî gelişmelerden Ağrı ilinin nasıl etkilendiği ve Ağrı’nın coğrafi özelliklerinin tarıma elverişliliği araştırılmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte Ağrı’nın tarımsal potansiyelinin, üretimin mevcut analizinin ve tarımın etkilendiği koşulların ne olduğu ve ürün verimliliği ve çeşitliliğini arttırmak için neler yapılabileceği sorularına yanıt aranmıştır. Konuyla ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşlardan elde edilen kaynaklar kullanılmıştır. Sonuçta küresel krizlerin Türkiye’de oluşturduğu mali sorunların haliyle Ağrı tarımına yansıdığı ve kültürel ve iklimsel değişimin tarımda verim açısından değişmelere sebep olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda 2020 yılında Covid-19 salgınının ortaya çıkardığı endişeler bitkisel üretimin artışına sebep olmuş, 2021 yılında toparlanmalar yaşanmıştır.  Ürünlerin veriminin ve gelirinin arttırılmasında en etkili ve kısa çözümün Eleşkirt ilçesinde Aydın Tepe Barajının yapılmasının, Diyadin ilçesinde eşsiz jeotermal kaynaklı seraların kapasitesinin genişletilmesinin ve Doğubayazıt’ta sıcaklık faktörünün su varlığı ile desteklenmesinin olduğu, ayrıca su varlığının korunabilmesi ve gerektiği gibi kullanılabilmesinin önemi anlaşılmıştır.

The necessity of herbal production and the difficulties it faces are increasing its importance today. Since the acceleration of the global impact and interaction is also reflected in the crop production, the problem can be felt very quickly at the local level in any event and phenomenon. In plant production, the existence of different climate, land and soil structure of the earth, as well as different agricultural management forms and economic conditions, affect the yield and diversity of products differently. In this study, it has been tried to investigate how the province of Ağrı is affected by the natural and human developments experienced in global and regional scale in plant production and the agricultural suitability of the geographical features of Ağrı. In addition, answers were sought to the questions of the agricultural potential of Ağrı, the current analysis of production and the conditions under which agriculture is affected, and what can be done to increase product productivity and diversity. Resources obtained from national and international organizations related to the subject were used. As a result, it has been understood that the financial problems created by the global crises in Turkey are naturally reflected in the agriculture of Ağrı and the cultural and climatic changes cause changes in agriculture in terms of yield. In this context, the concerns caused by the Covid-19 epidemic in 2020 caused an increase in herbal production, and recovery was experienced in 2021. It has been understood that the most effective and shortest solution to increase the yield and income of the products is to build Aydın Tepe Dam in Eleşkirt district, to expand the capacity of the unique geothermal source greenhouses in Diyadin district and to support the temperature factor with the presence of water in Doğubayazıt, as well as to protect the water asset and use it as needed.