Sosyal ve kültürel değişimler, ekonomik şartlar, değişen çevre, nüfus artışı gibi etkenler tarihi çevrede yeni yapıların yapılmasını zorunlu kılmış, özellikle mevcut dokuyla uygunsuz yeni yapı tasarımının tarihi çevreye zarar vermesini önlemek amacıyla tarihi çevrede yeni yapı konusunda uluslararası tüzükler, bildirgeler, standartlar yayınlanmıştır. Müzeler, yeni veya mevcut bir yapı aracılığıyla, geçmişin aydınlatılması, kültür varlıklarının maddi ve manevi anlamda korunması, sergilenmesi ve kullanıcılara aktarılması açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, tarihi çevrede çağdaş yapı olarak müze mekânı ve tasarım bileşenlerini irdelemek amaçlanmıştır. Tasarım açısından bakıldığında, tarihi çevrede müze tasarımını etkileyen çeşitli unsurlar bulunmaktadır; bina ihtiyaç programı, mevcut parsel ve kütle yerleşim düzeni, ölçeği, tahmin edilen ziyaretçi potansiyeli bunlardan bazılarıdır. Çalışma alanı olarak Şanlıurfa kenti seçilmiştir. Kentteki tarihi çevrenin araştırılmasının ardından, çalışma alanı kentin Haleplibahçe bölgesinde bulunan müze kompleksi olarak belirlenmiş ve Haleplibahçe Mozaik Müzesi ile sınırlandırılmıştır. Bu çalışmanın amacı Haleplibahçe Mozaik Müzesi’nin tarihi kent bölgesi ile kurduğu bağlamsal ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla, müze kavramı, müze mimarisi, tarihi çevrede çağdaş ek ile ilgili literatür araştırması yapılmıştır. Dünyadan ve Türkiye’den çağdaş ek bağlamında örnekler seçilerek incelenmiş ve tablo oluşturularak, Haleplibahçe Mozaik Müzesi ve seçilen yapılar bir arada değerlendirilmiştir.  Bu doğrultuda Müze’nin bölge ile kurduğu fiziksel, mekânsal ve bağlamsal ilişki analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında Haleplibahçe Mozaik Müzesi üzerinden elde edilen verilerin, arkeoloji sit alanları için gerçekleştirilecek çalışmalara ve yeni tasarlanacak müze yapılarına ışık tutucu nitelikte olması hedeflenmektedir.

Factors such as social and cultural changes, economic conditions, changing environment, and population growth necessitated the construction of new buildings in the historical environment. To prevent damage to the historical environment, especially with the new building design that is inappropriate with the existing texture, international regulations, declarations, and standards have been published on the new building in the historical environment. Museums, through a new or existing structure, play an important role in illuminating the past, protecting, exhibiting, and transferring cultural assets in material and moral terms to users. This study, it is aimed to examine the museum space and design components as a contemporary structure in the historical environment. From a design point of view, various factors affect museum design in the historical environment; building needs program, existing parcel and mass layout, scale, and estimated visitor potential are some of them. The city of Şanlıurfa was chosen as the study area. After researching the historical environment in the city, the study area was determined as the museum complex located in the city's Haleplibahçe region and was limited to the Haleplibahçe Mosaic Museum. This study aims to examine the contextual relationship of the Haleplibahçe Mosaic Museum with the historical city area. For this purpose, literature research has been conducted on the concept of museums, museum architecture, and contemporary annexes in the historical environment. In the context of contemporary annexes from the world and Turkey, examples were selected and examined and a table was created, and the Haleplibahçe Mosaic Museum and the selected buildings were evaluated together. In this direction, the physical, spatial, and contextual relationship of the Museum with the region has been analyzed. Within the scope of the study, it is aimed that the data obtained from the Haleplibahçe Mosaic Museum will shed light on the studies to be carried out for the archaeological sites and the newly designed museum structures.