Eski bir Ermeni yerleşimi olan Germuş Köyü, günümüzde Şanlıurfa İli, Haliliye İlçesi’ne bağlı bir mahalle yerleşimidir. 1900’lerde bir Ermeni kasabası olan köy, 1915 yılında Ermenilerin Musul ve Halep’e göç etmesinden sonra bir süre kullanılmamıştır. Germuş Köyü, Cumhuriyetin kurulmasından sonra, Atatürk tarafından, Urfa’nın kurtuluşuna büyük katkılar sağlamış olan Iraklı Uceymi Sadun Paşa’ya hibe edilmiştir. Germuş Köyü; arkeolojik alanları, kilisesi, geleneksel ev dokusu ve sosyal sürdürülebilirlik açısından önemli olan ve varlığını hala sürdüren köy yaşantısı gibi değerleri ile önemli bir yerleşim yeridir. Germuş Köyü günümüzde hızlı bir bozulma sürecine girmiştir. Bu nedenle, korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanarak gelecek kuşaklara aktarılması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, kapsamlı koruma-belgeleme çalışması yapılmamış olan Germuş Köyü’nün sahip olduğu somut ve somut olmayan kültürel miras değerlerini ve koruma sorunlarını tespit etmek, korunması ve sürdürülebilirliğine yönelik öneriler geliştirmektir. Çalışma kapsamında ilk olarak gözlem ve görüşmeler yapılarak yazılı ve sözlü kaynaklardan köyün tarihi araştırılmıştır. İkinci aşamada köy içerisinde bulunan geleneksel yapılar tespit edilip belgelenmiş, koruma sorunları belirlenmiştir. Üçüncü aşamada ise tarihi kırsal yerleşmenin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik çözüm önerileri geliştirilmiştir. Bu çalışma sonucu elde edilen bilgilerin, köyün kültürel miras değerlerinin tespiti ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik yapılacak koruma-geliştirme çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The village of Germuş is an old settlement which is today registered as a neighborhood under the town of Haliliye in the city of Şanlıurfa. It was an Armenian village in the 1900s and it remained abandoned for a while after the Armenians immigrated to Mosul and Aleppo in 1915. After the establishment of the Turkish Republic, the village was donated by Atatürk to Iraqi Uceymi Sadun Pasha, who contributed greatly to the liberation of Urfa. The village of Germuş is important not only because of its archaeological sites, its church, and traditional house fabric but also for the continuity of the village life which is remarkable in terms of social sustainability. Germus Village has entered a period of rapid deterioration today. For this reason, it is of great importance to protect and sustain it and transfer it to future generations. The purpose of this article is to document the tangible and intangible cultural heritage values ​​and conservation problems of the Germus Village, which has not undergone comprehensive conservation-documentation work, and to provide some suggestions for the protection and sustainability of the heritage of the village. The first step of this research was to document the history of the village from written and oral sources through observations and interviews. In the second stage, traditional buildings in the village were identified and documented, and conservation problems were determined. In the third stage, some solutions for the protection and sustainability of the historical rural fabric have been suggested. The results of this study will contribute to the documentation and sustainability of the cultural heritage and the plans for preservation of this heritage.