İlk “gerçek” Türk romanı ve edebiyatımızın şaheserlerinden biri olan Aşk-ı Memnu, ülkemizin en önemli sanatçılarından Tarık Günersel ve Selman Ada’nın ilham kaynağı olmuştur. Bu romandan hareketle, Tarık Günersel’in yeni bir kurgu ve olay örgüsüyle yazdığı libretto; ülkemizin opera alanındaki en değerli bestecilerinin başında gelen Selman Ada tarafından ezgisel bir yaklaşım ve özgün bir müzik diliyle bestelenmiştir. Aşk-ı Memnu operasının müzik, dramatik yapı ve karakterler çerçevesinde incelenmesi bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Literatür taraması sonucunda, Aşk-ı Memnu operasının bu çerçevede incelendiği bir çalışma bulunamamıştır. Bu husus araştırmanın problem durumunu oluşturmaktadır. Ulusal opera repertuvarımıza büyük katkı sağlayan ve edebiyatımızın en önemli yapıtlarından biri ile “komşuluk” ve “akrabalık” bağı kuran Aşk-ı Memnu operasını mercek altına alan bu çalışmanın, opera alanında eser vermek isteyen besteciler ve ulusal müziğimizin gelişmesinde rol oynayacak tüm araştırmacılar için bilgi kaynağı olması bakımından önemli olacağı değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı Aşk-ı Memnu operasını aynı adlı roman ile karşılaştırmalı olarak inceleyerek, farklılıkları ve librettoda vurgulanan hususları ortaya çıkarmak; dramatik yapısı, karakterleri ve müziğini inceleyerek literatüre katkı sağlamaktır. Nitel araştırma yönteminden yararlanılan bu çalışmada, “doküman inceleme” yöntemiyle elde edilen veriler; “betimsel” ve “içerik” veri analiz teknikleriyle değerlendirilmiştir. Partisyonu temel alınarak Opera’nın müziği, librettosu temel alınarak ise dramatik yapı ve karakterlerin özellikleri çözümlenmiştir. Araştırma sonunda; Tarık Günersel’in yazdığı librettoda, dönemi gereği Halit Ziya Uşaklıgil’in değinemediği toplumsal ve siyasî konulara değinildiği görülür. Baskıcı yönetim açık açık vurgulanır. Selman Ada’nın, Aşk-ı Memnu operasında, Batı müziği ve Türk müziğinin sağladığı imkânları ortak paydada ustaca birleştirdiği görülür. Olay örgüsü ile uyumlu bir şekilde ilerleyen, dramayı ve duyguları destekleyen bir müzikal yaklaşımın gözetildiği söylenebilir. Melodist yaklaşım ve Türk müziğine ait unsurlar, Opera’nın takip edilmesini kolaylaştırmaktadır. Aryaların diğer operalara kıyasla sayıca fazlalığı dikkat çekicidir.
Aşk-ı Memnu, the first "real" Turkish novel and one of the masterpieces of our literature, has been a source of inspiration for Tarık Günersel and Selman Ada, one of the most important artists of our country. Based on this novel, the libretto written by Tarık Günersel with a new fiction and plot; It was composed by Selman Ada, one of the most valuable composers in the field of opera in our country, with a melodic approach and a individual musical language. Examination of Aşk-ı Memnu opera within the framework of music, dramatic structure and characters is the subject of this research. As a result of the literature review, no study was found in which Aşk-ı Memnu opera was examined within this framework. This issue constitutes the problem situation of the research. It is considered that this study, which focuses on the Aşk-ı Memnu opera, which makes a great contribution to our national opera repertoire and is related to one of the most important works of our literature, will be important in terms of being a source of information for composers who want to produce works in the field of opera and for all researchers who will play a role in the development of our national music. In this direction, the aim of the study is to examine the Aşk-ı Memnu opera comparatively with the novel of the same name, to reveal the differences and the points emphasized in the libretto; To contribute to the literature by examining its dramatic structure, characters and music. In this study, which made use of qualitative research methodology, the data that has been obtained via the "document study" method was assessed with "descriptive" and "content-based" analysis techniques. Based on the score of the opera, its music, and its libretto as the basis, the dramatic structure and features of the characters are resolved. At the end of the research; In the libretto written by Tarık Günersel, it is seen that social and political issues that Halit Ziya Uşaklıgil could not touch due to his period were mentioned. Coercive management is clearly emphasized. It is seen that Selman Ada skillfully combines the opportunities provided by Western music and Turkish music on a common denominator in Aşk-ı Memnu opera. It can be said that a musical approach that progresses in harmony with the plot, supports drama and emotions. The melodic approach and elements of Turkish music make it easier to follow the opera. It is remarkable that arias are outnumbered than other operas.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.