Bu çalışma, genel hatlarıyla Fârâbî’nin öncüsü olduğu Meşşâîliğin prensipleri, ana fikri ve metodolojisi üzerine bilgi vermekte ve Fârâbî’nin epistemolojik ve ontolojik görüşleri çerçevesinde felsefeye yapmış olduğu katkıları, etkisini ortaya koyma amacı ile yazılmıştır. Muallim-i Sani, Alpharabius gibi isimler ile de tanınan Fârâbî, İslam düşünce dünyasına Yunan felsefenin metodolojisini ve terminolojisini sistematik bir biçimde entegre etmiş Müslüman bir Türk düşünürüdür. Çocukluğundan itibaren başta hukuk ve dini ilimler olmak üzere devrin en iyi hocalarından dersler almıştır. Kabiliyeti ve öğrenmeye merakı sayesinde birçok alanda uzmanlaşmış (hezarfen, polimat) bir alimdir. Bu özelliğinin doğal bir sonucu olarak başta felsefe olmak üzere pek çok eser yazmıştır. Antik Yunan’daki Peripatosçuluk akımından esinlenerek özgün nitelendirilebilecek Meşşâî ekolünün temel metodolojisini, kavramlarını ve paradigmasını ortaya koymuştur. Üretkenliğinin temeli, farklı felsefe ekollerinin görüşlerini eklektik bir metot ile seçerek özgün bir biçimde sentezlemesidir. Genel olarak, İslami epistemolojik ve ontolojik anlayışını, Yunan Felsefesi ile ele aldığı görülmektedir. Bu yol ile Yunan felsefesi metodolojisi ile yapılan sorgulama metoduyla İslam akaidini açıklamaya çalışmıştır. Düşüncelerinin esasını Sokrates, Platon, Aristoteles gibi düşünürlerden alır. Fârâbî’nin sistemi, Aristoteles mantığına dayanan akılcı bir metafiziktir. Felsefenin determinist sorgulama metodunu yaratıcılık (creatism) esaslı İslam anlayışına uyarlamıştır. Bu yol ile hikmet (felsefe) ile dini uzlaştırmaya gayret etmiştir.

Study informs about the principles, ideas and methodology of Peripatetic ecole which led by al-Fārābī and examines the epistemological and ontological thoughts of Al-Fārābī and his contributions to philosophy in general terms. Al-Fārābī also known by name like Alpharabius is a Turkic thinker and Islamic philosopher who systematically brought on the methodology and terminology of Greek Philosophy into Islamic world of thought. He took lessons from the best lecturers and religious scholars of his time, primarily in fields of law and sciences of religion since his early ages due his ability and curiosity to learn he eventually become and wise school man who we may define as a polymath as a natural outcome of his features he wrote a lot of masterpieces particularly in the field of philosophy. He constituted fundamental methodology, terms and paradigms of Peripatetic ecole which you may define as al-Fārābī, al-Kindī’s ecole that may be described as very authentic and original thought with being inspired of Peripateticism. The ground which lays under his philosophical productivity is synthesizing the views of various philosophical ecoles originally with an eclectic method. In general, it has been seen that he investigated Islamic epistemological and ontological thought within the frame of determinism of Greek Philosophy. By this way, he employed the questioning method of Greek philosophy to the fundamental norms of Islamic dogmas. The essence of his thoughts affected by Peripateticism philosophers and mostly by Socrates, Plato, Aristoteles. Comprehensive approach and system of al-Fārābī can be described as an Aristotle’s logic based rational metaphysic and spiritualism. He adopted deterministic questioning method of philosophy to Islamic approach which based upon the creationism. By this way his efforts were focusing on compromising the philosophy with religious thoughts.