Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimleri konu alan resimli hikaye kitaplarında geçen duygu durumlarını tespit ederek, empati ifadelerinin kitaplarda hangi duygu durumları kapsamında ele alındığını belirlemektir. Araştırma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırma kapsamında, ölçüt örnekleme ile seçilmiş 3-8 yaş grubundaki çocuklara yönelik yayınlanmış, özel gereksinimleri konu alan 41 resimli hikaye kitabı ayrıntılı olarak incelenmiştir. İncelenen kitaplarda en çok rastlanan özel gereksinim türleri, süreğen hastalıklar, ortopedik yetersizlik, görme yetersizliği; en az rastlanan özel gereksinim türleri ise zihinsel yetersizlik, dil ve konuşma güçlüğü, gelişimsel koordinasyon bozukluğudur. Veriler, literatür taramasına ve uzman görüşüne bağlı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Metinlerde Duygu Durumlarını ve Empati İfadelerini İnceleme Formu ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda, özel gereksinimleri konu alan resimli hikaye kitapları arasında en çok yansıtılan duygu durumlarının sırayla, sıkıntı, sevinç, ilgili, üzüntü, tedirgin, sevgi, öfke, heyecanlı, şaşkın, korku, kararlı, hevesli, dikkatli, gururlu, suçlu, alaycı, utanmış olduğu bulunmuştur. İncelenen kitaplarda toplam 1107 tane duygu durum ifadesine rastlanmıştır ve kitaplardaki duyguların %50.1’i olumlu duygulardan, %49.9’u olumsuz duygulardan oluşmaktadır. Kitaplarda empati ifadelerinin en çok yansıtılma sırası ise; sıkıntı, ilgili, sevinç, sevgi, tedirgin, üzüntü, öfke, alaycı, korku, hevesli, dikkatli, kararlı, gururlu, şaşkın, heyecanlı, suçlu, utanmış şeklindedir. İncelenen kitaplarda toplam 293 tane empati ifadesine rastlanmıştır ve empati ifadelerinin, %45.4’ü olumlu duygulardan, %54.6’sı olumsuz duygulardan oluşmaktadır. Bu bağlamda kitaplarda empati ifadelerine daha sık yer verilmesi ve çocukların duygu durumlarını tanımalarına ve empati kurma becerilerinin geliştirilmesine yönelik olarak etkileşimli kitap okuma etkinlikleri tasarlanıp uygulanması önerilmektedir.
This study aimed at determining the emotional states and the empathy statements in the picture storybooks about special needs. A descriptive screening scanning model was used in this study. Within the scope of this study, a total of 41 picture storybooks published for 3 to 8 years old children were selected using the criterion sampling method. The most common types of special needs were chronic diseases, orthopedic deficiency, and visual impairment while the least common types of special needs were mental disability, language and speech difficulties, and developmental coordination disorders. The data were collected through Examining Emotional Situations and Empathy Statements in Texts Form developed by the researchers based on the literature review and expert opinions. As a result of the study carried out, it was determined that the most reflected emotional states in the picture storybooks about special needs were distressed, joy, interested, sadness, irritable, love, anger, excited, suprise, fear, determined, enthusiastic, attentive, proud, guilty, scoffer, and ashamed respectively. A total of 1107 emotional status statements were found in the analyzed books, and 50.1% of the emotions in the books consisted of positive emotions while 49.9% of them consisted of negative emotions. The most reflected statements of empathy were distressed, interested, joy, love, irritable, sadness, fear, scoffer, enthusiastic, attentive, determined, proud, suprise, excited, guilty, and ashamed respectively. A total of 293 empathy statements were found in the analyzed books, and 45.4% of the empathy statements in the books consisted of positive emotions while 54.6% of them consisted of negative emotions. In this regard, it is recommended to design and implement interactive book reading activities to include empathy statements more frequently in books and to recognize children’s emotional states and improve their empathy skills.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.