Anıtsal mimari yapılar, topluma ait alışkanlıkları ve yaşama ilişkilerini yansıtan önemli unsurlardan biridir. Aynı zamanda, geleneksel ve anıtsal niteliği ile toplumun sürekliliğini belgeleyen, kimliğini vurgulayan ve yer belleğini oluşturan, maddi kültür öğeleridir. Tarihi çevreler ise, geçmişten gelen izleri günümüze taşıyan, doğal ve kültürel eserlerin bir arada olduğu alanlardır. Yüzyıllar süresince değişen yaşama biçimleri, talep ve ihtiyaçlar, tarihi anıtsal yapıların işlevlerini ve kullanımını farklılaştırmıştır. Yeniden işlevlendirme, yenileme, renovasyon yada yeniden kullanım isimleriyle uygulanan, restorasyon tekniği, tarihi yapıların yeniden kullanımına olanak vermektedir. Özgün işlevini yitirmiş anıtsal yapıların yeniden işlevlendirilerek, kültürel bir varlık olarak yaşatılması, tarihi yapıların sürdürülerek kullanılması bağlamında önem taşımaktadır. Kültürel turizmin önem kazandığı günümüz koşullarında, tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesi, kentlere büyük katkıda bulunmaktadır. Bununla birlikte, yeniden işlevlendirme en önemli katkısını; hem tarihi yapıların korunmasında, hem de kentlerin kimliklerinin sürdürülmesinde göstermektedir. Ancak, tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesinde, yapıya verilecek yeni işlevlerin, yapının özgün niteliklerine zarar vermeyecek, hatta özelliklerini vurgulayacak şekilde planlanması gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında; Manisa, Galata ve Lefkoşa Mevlevihanelerinin yeniden işlevlendirilmesi ve müzeye dönüşümü araştırılacaktır. Mevlevihaneler “değişik vasıta ve vesileleri kullanarak güzel ahlakı yaşatma eğiliminin sürdürüldüğü tesis ve yapılanmalar” olarak tanımlanmaktadır. Mevlevihanelerde farklı türbe-semahane veya türbe- harim bağlantıları görülebilir. Bu yapılar, pek çok defa tamir ve onarım görmüştür. Bu araştırma kapsamında, Mevlevihanelerin mimari düzenleri araştırılacaktır. Bu bağlamda, Mevlevihanelerin yeniden işlevlendirilmesi ve koruma problemleri tartışılacaktır.

Monumental architectural structures are one of the important elements reflecting the social habits and life relations. At the same time, with their traditional and monumental quality, they are material cultural elements that document the continuity of the society, emphasize its identity and create the memory of the place. Historical environments are areas that carry traces from the past and present natural and cultural works together. Changing life styles, demands and needs throughout the centuries have differentiated the functions and use of historical monumental buildings. Restoration technique, which is applied with the names of re-functioning, renovation, renovation or re-use, allows the reuse of historical buildings.The historical monumental structures lost their original function, being re-used as a cultural heritage, is important in the context of the continuing use of historical structures. In today's conditions where cultural tourism is important, the re-activation of historical buildings has made a great contribution to the cities. However, re-functioning is the most important contribution; both in the preservation of monumental structures and in the maintenance of the identities of the cities. Historical structures, especially the re-functioning of monumental structures, need to be planned in such a way that new functions to be given to the structure will not harm the original qualities of the structure, or even emphasize its features. The reusing of monumental structures of historical and cultural significance makes it possible to use these structures today as well. This scope of work; re-functioning of Manisa, Galata and Nicosia Mevlevihane’s and their transformation into a museums will be investigated. Mevlevi building is defined as buildings and building groups, where the tendency to maintain good moral values is maintained by using different ceremonies and actions. Different tomb and whirling space or place of worship connections can be seen in the Mevlevihane.Within the scope of this research, the architectural layouts of the Mevlevihane’s will be investigated. In this context, re-functioning of Mevlevihane buildings and its conservation problems will be examined.