Kapı, tekil anlamı itibariyle iç ve dış mekan arasındaki bağlantı unsurudur. Duvar içine yerleştirilen ve genel özelliği itibariyle dikdörtgen bir forma haiz beşeri ölçütlere nispet edilen bir oluşumdur. Mimari yapıyı dikine kesen dikdörtgen form, kapı tanımını oluştururken aynı zamanda çeşitli tamamlayıcı biçim elemanlarıyla da bütüncül bir etki gösterir. Bunlar yuvarlak veya sivri kemerler olabileceği gibi mukarnas ve geometrik formlarla da oluşturulabilmektedir. Mimarideki taç kapı, tek başına bir strüktür olarak dikkati çeken ve normal duvar ölçütlerinin üstünde esasen temsili bir formdur. Taçkapı zeminlerinde işlenen tezyinat ve süsleme unsurları ikonografik açıdan nitel bir repertuara göndermede bulunur. Tetramorf hayvanları, hayvan biçimine girme ve Tanrı-İnsan figürü kompozisyonları sembolik bir dille Hıristiyanlık sanatında da tasvirlerine rastlanılmaktadır. Romanesk mimarisinin taçkapı düzenlemelerinde, arslan, grifon ve ejderhalar gibi mitolojik figürler, Hıristiyan sanatına yansımakla beraber, Asyalı temaların ne anlam ifade ettiği konusunda çoğu zaman bir açıklama getirilememektedir. Ortaçağ sanatına özellikle nüfuz etmiş hayvan veya bitki şekilli ikonografik biçimler, Batı’ya Budist, Selçuklu ve öncesi sanatıyla gelen biçim sözlüğüne daha yakındır. Doğulu motifler, salt süsleme unsurları olarak uyarlanmamış, dönemin sanatçıları, bu anlamda sınırsız hayal güçleri olduğunu göstermişlerdir. Batı sanatının biçim sözlüğü özellikle doğu dünyasının sunduğu ürünleriyle kaynaştırılmış, insan figürü, bitki ve hayvan aleminden alınmış öğeler, hayali veya mitolojik tasvirleriyle benzerlik gösterir. Makale metni, doğu ve batı sanatında görülen bu öğelerin biçimsel özelliklerinin ikonografik boyutuyla nasıl değerlendirildiğinin karşılaştırılmasını kuramsal bir bakış açısıyla açıklamaya çalışmaktır.
The door, in its singular sense, is the connection element between interior and exterior. It is a formation that is placed inside the wall and has a rectangular form due to its general characteristics. The rectangular form that cuts the architectural structure vertically, while creating the door definition, also has a holistic effect with various complementary form elements. These can be round or pointed arches or they can be created with muqarnas and geometric forms. The crown door in architecture is a stand-alone structure and essentially representative form above normal wall criteria. Decoration and ornamentation elements on Taçkapı floors refer to an iconographically qualitative repertoire. Tetramorphic animals, animal form and God-Human figure compositions are also encountered in Christian art in a symbolic language. In the crown gate arrangements of Romanesque architecture, mythological figures such as lion, griffon and dragons are reflected in Christian art, but often no explanation can be given about what Asian themes mean. The iconographic forms in the form of animals or plants, which have especially penetrated into the medieval art, are closer to the dictionary of forms that come to the West with Buddhist, Seljuk and pre-art. Oriental motifs were not imbued as purely ornamental elements, the artists of the period showed that they had unlimited imagination in this sense. The formal dictionary of Western art, in particular, is fused with the products offered by the eastern world, elements from the human figure, plant and animal world, are similar to their imaginary or mythological descriptions. The text of the article is to try to explain how the formal features of these elements seen in eastern and western art are compared with their iconographic dimension from a theoretical perspective.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.