Finansal piyasaların en önemli aktörü olan bankalar son yirmi yıldır iş yapış modellerinde, örgütsel yapılanmalarında önemli bir dönüşüm yaşamaktadır. Bu dönüşümün en önemli gerekçesi büyük ölçekli mevduat bankalarının gelecekte varlıklarını sürdürebilmeleri için sürdürülebilir karlılık yakalama ihtiyaçlarıdır. Bu sebeple bankalar yeni finansal ürünler bulmak, daha fazla müşteriye ilave maliyete katlanmadan hizmet verebilmek ve mevcut operasyonlarını daha verimli yürütmenin yollarını aramaktadırlar. Bu çalışmada, Dünya Bankası’ndan temin edilen 37 ülkenin, 2000-2016 dönemine ait bankacılık verileri, panel veri analiz metodu ile incelenmiştir. 37 ülkenin 20’si Avrupa Birliği Üye ülkeleri, 15 adedi gelişen piyasa ülkeleri ve Amerika ve İsviçre’den oluşmaktadır. Bankaların karlılığını etkileyen içsel faktörler (bankanın kendi yönetimi altında olan faktörler) ve dışsal yani makroekonomik faktörler bulunmaktadır. Çalışmada 37 ülkenin bankacılık sektörünün aktif karlılığını etkileyen ve verisi bulunan içsel ve dışsal değişkenlerin ne olduğu ve bu değişkenlerden hangisinin/hangilerinin karlılığı artırmada pozitif hangilerinin negatif etkilerinin olduğunu tespit etmek amaçlanmıştır. Ülke bankalarının performansının ölçümlenmesinde Aktif Karlılık oranı önemli bir gösterge olması sebebi ile tercih edilmiştir. Aktif karlılık oranının bağımlı değişken olarak ele alındığı modelde, aktif karlılığı pozitif yönde etkileyen en etkin içsel faktörün net faiz marjı, en etkin dışsal faktörün Lerner endeksi olduğu, aktif karlılığı negatif yönde etkileyen en etkin içsel faktörün ise gecikmiş kredi alacaklarının brüt kredi alacaklarına oranı olduğu sonucuna varılmıştır.

Banks, which are the most important actors in financial markets, have undergone a significant transformation in their business models and organizational structures in the last twenty years. The most important reason for this transformation is the need for large-scale deposit banks to achieve sustainable profitability in order to survive in the future. For this reason, banks are searching ways to find new financial products, to serve more customers without incurring additional costs and to conduct their existing operations more efficiently. In this study, the banking data of 37 countries obtained from the World Bank for the period 2000-2016 were analysed by panel data analysis method. These 37 countries consist of 20 member states of the European Union, 15 Emerging Market countries, the USA and Switzerland. There are internal factors affecting the profitability of banks (factors that are under the management of bank) and external that is macro economic factors. The aim of this study was to determine what are the internal and external variables affecting return on assets of the banking sector of 37 countries and to find out which of these variables have positive and which have negative effects in increasing the profitability. Return on assets (ROA) is considered as the most effective indicator in measuring the performance of the banks. It was concluded, in the model accepting the return on assets as the dependent variable that, net interest margin was the most effective internal factor affecting the return on assets positively, Lerner index was the most effective external factor, and the most effective internal factor affecting the return on assets negatively was the ratio of non performing loans to gross loans.