TÜRK SİNEMASI’NDA SÖZLÜ ANLATI GELENEĞİ: HACI BEKTAŞ-I VELİ FİLMİ ÖRNEĞİ

Author:

Number of pages:
2949-2972
Language:
İngilizce
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 6

Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesi için gönderilen ve bu topraklarda İslamiyet’i yaymaya çalışan Horasan erenlerinden Hacı Bek-taş-ı Veli gerek bu hizmetleri gerekse ahlaki ilkeleriyle çağlar boyu adından söz ettirmiştir. Bu çalışma, alimin söylencelere dayalı Ve-lâyetnâme eserinden sinemaya nasıl aktarıldığını ve bu aktarımda hangi dinamiklerin rol aldığını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Alimin sinemada temsilinde nasıl bir yol izlendiğini bilmek alanda yapılacak çalışmalara ışık tutması bakımından önemlidir. Bu kapsamda çalışmada alimin kendi ismini taşıyan ve sinemalarda gösterime giren tek filmi Hacı Bek-taş-ı Veli, Velâyetnâme eseriyle metinlerararasılık yöntemi ile karşılaştırılmıştır. Söz konusu karşılaştırmanın Hacı Bektaş-ı Veli araştırmaları ve sinemadaki Hacı Bektaş-ı Veli temsiliyle ilgili öncül bir çalışma olması ise çalışmanın önemini oluşturmaktadır. Çalışma, Hacı Bektaş-ı Veli’nin hayatı, temel öğretileri, Anadolu’daki hizmetleri, Türk Sineması’nda sözlü anlatı geleneği, Hacı Bektaş-ı Veli filmi ve Ve-lâyetnâmesinin metinler arası karşılaştırılması ile sınırlandırılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular değerlendirildiğinde Hacı Bektaş-ı Ve-li’nin sinemadaki temsilinde özüne uygun, ahlâki ilkeleriyle öncü bir di-ni lider olarak yansıtıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca Hacı Bektaş-ı Veli filmi ve Velâyetnâme eseri karşılaştırıldığında her ikisinde de geleneksel sözlü anlatı geleneğine uygun olarak diyaloglara önem verildiği, epik bir an-latımın benimsendiği, ahlâki ve milli değerlere verilen önem ve katkıların vurgulandığı bu nedenle de adı geçen filmde ana temayı ve odak nok-tasını desteklemeyen kimi olay ve detayların aktarılmadığı anlaşılmıştır.

Keywords


Hacı Bektaş-ı Veli, one of the Khorasan saints who was sent to make Anatolia the Turkish homeland and tried to spread Islam in these lands, has made his name heard through ages whether it is for his ser-vices or for his moral principles. This study aims to determine how the scholar is adapted from his myth-based work Velâyetnâme to cinema and which dynamics play a role in this adaptation. It is important to know what kind of path is followed in the representation of the scholar in the cinema adaptation in terms of shedding light on the studies to be conducted in the field. In this context, Hacı Bektaş-ı Veli, the only long-term movie of the scholar, bearing his own name and screened in cine-mas, was compared through the method of intertextuality with the work Velâyetnâme. The fact that this comparison is a pioneering study regard-ing the research on Hacı Bektaş-ı Veli and the narrative of Hacı Bektaşı-ı Veli in cinema constitutes the importance of the study. The study is limited to his life, his basic teachings, his services in Anatolia, oral nar-rative tradition in Turkish cinema, and the intertextual comparison of the film Hacı Bektaş-ı Veli and Velâyetnâme. When the findings obtained from the study were evaluated, it was found that Hacı Bektaş-ı Veli was reflected as a pioneering religious leader, proper to his character, with his moral principles in his representation in the cinema. In addition, when the film Hacı Bektaş-ı Veli and the work Velâyetnâme are com-pared, it is understood that in both of them the dialogues are given im-portance in accordance with the traditional oral narrative tradition, in both an epic narration is employed, and the importance and contribu-tions given to the moral and national values are emphasized in the film, hence some events and details which do not support the main theme and focal point are omitted from the aforesaid film.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,193
Number of downloads 762

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.