KEVÂŞÎ'NİN TEFSİRİNDE KIRAAT VECİHLERİNİN ANLAMA ETKİLERİ (ENBİYA SURESİ ÖRNEĞİ)

Author:

Number of pages:
3361-3380
Language:
Türkçe
Year-Number:
2019-Volume 14 Issue 6

XII. yüz yılın sonu ile XIII. yüz yılın başlarında yaşamış olan Muvaffaküddîn el-Mavsîlî Ahmed b. Yusuf b. Hasen b. Rafi b. Huseyn b. Suveydan el-Kevâşî (ö. 680/1281) Musul yakınlarındaki Kevâşe'de doğmuş ve bu çevrede yetişmiş, 680/1281 yılında yine burada vefat etmiştir. Şafiî mezhebine bağlı olduğu bilinmektedir. Kaleme almış olduğu Tabsıratü’l-Mütezekkir fi't-Tefsîr isimli eserini, daha sonra özetleyerek et-Telhîs ismi ile küçük hacimli bir tefsir oluşturmuştur. Müfessir olarak çok meşhur olmasa da eserlerine bakılarak Kevâşî'nin en fazla tefsir, kıraat ve Arap dili gibi ilimlerle meşgul olduğu söylenebilir. Bu alanlarda kendisini kabul ettirmiş ve otorite sayılmıştır. Onun tefsirinden Celâleddin el-Mahallî (ö. 864/1460) ile birlikte Suyûtî (ö. 911/1505) de istifade etmiştir. Kevâşî, eserini yazarken fıkıh, hadis ve tasavvuf gibi ilimlerdeki bilgilerini de tefsirine yansıtmıştır. Ancak en fazla kıraat ve Arap dilinde yetkin olduğu tefsirinden de kolayca anlaşılmaktadır. Tefsirinin kaynakları arasında Zemahşerî (ö. 538/1143) ve Beğavî (ö. 516/1122) tefsirleri ön plana çıkmaktadır. Kıraatlerle ilgili bilgilerde de referansları en çok bu iki müfessire ait eserler olan Keşşâf ve Meâlîmü’t-Tenzîl’edir. Tefsirinde kıraat ilminin problematiklerinden biri olan şâz kıraatlere ilişkin, Keşşâf’tan oldukça fazla nakilde bulunmuştur. Kevâşî, sahabeden Abbullah İbn Abbas (ö. 68/687), Abullah İbn Mesud (ö. 32/652) Hz. Ali (ö. 40/661) ve Hz. Ayşe (ö. 58/678) gibi birçok kimseden tefsirle alakalı olduğu gibi, kıraat vecihlerine ilişkin bazı rivayetlerde de bulunmuştur. Bu çalışma, et-Tabsıratü’l-Mütezekkir ve Tezkiratü’l-Mütebassir’in yazma nüshasından incelenmek suretiyle Kevâşî’nin Enbiya Suresi’nde kıraat vecihlerini nasıl ele aldığını ve bunların, tefsirine anlam bakımından ne kattığını tespit etme ve değerlendirme amacını taşımaktadır. Böylelikle bu çalışma kıraat alanında bu tefsir üzerinde yapılabilecek daha kapsamlı çalışmalara da bir basamak oluşturacaktır. Eserin farklı nüshalarının bulunması tahkikinin yapılmasını gerekli kılmış olsa da çalışmada, bir bütün halinde elimizde bulunan Süleymaniye Kütüphanesi Fazıl Ahmet Paşa 137 numarada kayıtlı olan nüsha kullanılacaktır.

Keywords


Muvaffakuddîn al-Mavsilî Ahmed b. Yusuf b. Hasen b. Rafi b. Huseyn b. Suvaydan al-Kawashi (d. 680/1281) who lived in the end of XIIth century with in the beginning of XIIIth century was born and raised in the city of Kawash near Mosul and died here again in 680/1281. It is known to be connected to Shafi's sect. He summarized his work called Tabsıratu al-Mutazakkir fi't-Tafseer, and then summarized it as a small volume commentary by al-Talhîs. Although he is not very famous as mufassir (interpratation), it can be said that according to his works, Kawashi is mostly engaged in sciences such as tafsir, kıraat and Arabic. It has established itself in these areas and it is considered as the authority. His commentary together with Suyûtî also made use of Celâleddin al-Mahallî. Kevaş reflects his knowledge in jurisprudence such as fiqh, hadith and sufism while writing his work. However, it is easily understood from the commentaries that it is the most authoritative in Qiraat and in Arabic language. Among the sources of Tafseer, the commentaries Zemahşerî (d. 538/1144) and Beağavî (d. 516/1122) come to the fore. In the information related to the pieces, their references are mostly seen by these two mufessian works such as Chashshaf and Maâlîmu al-Tanzîl. In his Tafseer he made quite a lot of transmissions from the Chashshaf, the shaz qiraat which is one of the problematics of the science of qiraat. From the Companions Abbullah Ibn Abbas (d. 68/687), Abullah Ibn Masud (d. 32/652) Snt. Ali (d. 40/661) and Snt. Aisha (d. 58/678), as well as many people related to commentary Kawashi related to the riwayats (rumors) of the vaceehs of the qiraat. This study aims to determine and evaluate how Kawashi handle the vaceehs of qiraat and what they add to on the meaning of interpretation in the Surah al-Anbiya by examining it from a manuscript work, al-Tabsıratu al-Mutazakkir. Thus, this study will be a step in the more comprehensive studies on this tafseer. Although the existence of different copies of the work has required the verification, the Suleymaniye Library Fazıl Ahmet Pasha, which is in our hands as a whole, will be used in the copy which is registered in the number of 137.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 824
Number of downloads 536

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.