Duygu, düşünce ve hayalleri ifade etmenin etkili yollarından biri yazmadır. Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki yazma kazanımları göz önünde bulundurulduğunda ortaokulu bitiren bir öğrencinin kendini etkili ve doğru bir biçimde yazılı olarak ifade edebilmesi beklenir. Bireyin kendini yazılı olarak daha iyi ifade edebilmesi ve ortaya koyduğu görüş ya da düşünceleri daha sağlam temellere oturtarak anlatabilmesi için yazılı anlatımın unsurlarından faydalanması gerekir. Bu unsurlardan biri de düşünceyi geliştirme teknikleridir. Öğrencilerin gerek okudukları metinlerde kullanılan düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilmesi gerekse kendi yazma çalışmalarında bu teknikleri kullanabilmesi anlatımı zenginleştirir ve dilin etkili kullanılmasını sağlar. Başka bir deyişle öğrenci düşünceyi geliştirme teknikleri ile ilgili bilgilerini hem okuduğu hem de yazdığı metinlerde uygulamalı olarak kullanabilmelidir. Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin metinlerde geçen düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit etme düzeylerini ve yazılı anlatımları sırasında başvurdukları düşünceyi geliştirme tekniklerini kullanma durumlarını belirlemek ve Türkçe dersi başarı notu, cinsiyet, kitap okuma sıklıkları gibi değişkenlere göre durumunu ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Karaman ili Ayrancı ilçesinde bulunan Ayrancı Yatılı Bölge Ortaokulunda öğrenim gören 110 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit etme düzeylerinde en çok “sayısal verilerden yararlanma”yı doğru tespit ederken yazılarında en çok “karşılaştırma”yı kullanmışlardır. Düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilme düzeylerinde kız öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Öğrencilerin düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilme ve yazılı anlatımlarında kullanma durumları Türkçe dersi başarı notuna göre değerlendirildiğinde Türkçe ders notu 5 olan öğrencilerin tespit ve yazma düzeyinde diğerlerine göre daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin düşünceyi geliştirme tekniklerini tespit edebilme düzeyleri kitap okuma alışkanlıkları bakımından yılda 21 ve üstü kitap okuyanlar lehine anlamlı bir farklılık olduğunu göstermektedir.

The purpose of this research is to determine the levels of secondary school students in detecting idea development techniques included in the texts and how they use idea-development techniques which they employ in written expressions, and to reveal their conditions according to variables such as pass marks in Turkish language course, gender, frequency of reading books. The study population of the research consists of 110 grade eight students studying at Ayrancı Regional Boarding Secondary School in the district of Ayrancı in Karaman province. In terms of levels in detecting idea development techniques, the students detected “benefitting from numeric data” as correct mostly, whereas they mostly used “comparison” in their writings. It was observed that there was a considerable difference on behalf of female students in terms of their levels in detecting idea development techniques. When the students’ conditions based on detecting idea development techniques and using them in their written expressions are evaluated according to pass mark in Turkish language course, it has been concluded that those students whose course grades are 5 are more successful than others in terms of detecting and writing levels. In terms of reading habits, levels of students in detecting idea development techniques show that there is a considerable difference on behalf of those students who read 21 and more books per year.