Zihin yetersizliği binlerce yıldır farklı terimler ile tanımlanmış ve zihin yetersizliği olan bireyler tarih boyunca var olmuşlardır. Zihin yetersizliği olan bireyler tarihte farklı kültür ve toplumlarda çeşitli uygulama ve tedaviler görmüş ve toplumun bir parçası olarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Bu çalışma Anadolu topraklarında 700 yıla yakın bir süre hüküm sürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu döneminde zihinsel yetersizliği olan bireylerin durumunu ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Osmanlı döneminde zihin yetersizliği olan bireylere ilişkin hizmet veren kurumlar, bu kurumalarda gerçekleştirilen tedavi yöntemleri ve uygulamalar, zihin yetersizliği olan bireylerin toplumsal yaşamdaki yeri incelenmiştir. Zihin yetersizliği olan bireyler ve özel eğitim alanı açısından kritik öneme sahip olay ve çalışmalar ele alınmış ve yorumlanmıştır. Yapılan incelemenin sonuçlarına bakıldığında, Osmanlı döneminde zihin yetersizliği olan bireylere bakış açısının genel olarak olumlu olmakla birlikte, bu bireyler için eğitim çalışmalarından çok tedavi ve bakıma yönelik uygulamaların gerçekleştirildiği görülmektedir. Zihin yetersizliği olan bireylere eğitim sunmak yerine tedavi ve terapiler uygulandığı görülmektedir. Bireylere hizmet sunma noktasında özlelikle darüşşifaların öne çıktığı ve pek çok farklı uygulama ve tedavilerib darüşşifalarda verildiği görülmektedir. En sık karşılaşılan uygulama ve tedaviler arasında müzikle tedavi ve bitkisel ilaçların öne çıktığı görülmektedir. . Edinilen bulgular ışığında zihin yetersizliği olan bireylerin Osmanlı Toplumunda yer bulduğu ve topluma katılımlarında önemli sıkıntılar yaşanmadığı düşünülmektedir. Ayrıca Mukbilzade Mümin ve Mehmet Sait tarafından gerçekleştirilmiş olan sınıflandırma çabalarının o dönem için hem Osmanlı hem de batı dünyası açısından önemli olduğu görülmektedir. Osmanlı imparatorluğu döneminde yapılan uygulamaların zihin yetersizliği olan bireyleri eğitmekten ziyade tedavi etme ve bakımlarını sağlamaya yönelik olduğu dikkat çekmektedir.

Individuals with intellectual disabilities has been existed throughout the history. They are diagnosed with different terms and got different implementations and cures while they have been a part of society. The Ottoman Empire reigned 700 years on Anatolia lands and influenced modern Turkey in many ways. This study aims to reveal the situation of individuals with intellectual disability in Ottoman era. In this direction, answers of “which institutions was serving for individuals with intellectual disabilities?”, “what were the cures and implementations for individuals with intellectual disabilities?”, “where was the place of individuals with intellectual disabilities in society” is investigated. Results showed individuals with intellectual disabilities got different cures and care based implementations instead of education and society welcomed them. Darussifas was shined out on institution provide service for individuals with intellectual disabilities. Most common cures and implementation were music therapy and herbal drugs special for individuals with intellectual disabilities. In the light of findings obtained it is thought that the individuals with intellectual disability found place in Ottoman society and didn’t have difficulty in joining the society. It takes attention that implementations performed in Ottoman Empire term were intended for cure and providing care for individuals with intelelctual disability, not educating them. Also classification efforts performed by Mukbilzade Mümin and Mehmet Sait are thought to be important for both Ottoman and western world in that term.